Derin ve yüzey yapı ayrımı çerçevesinde sarfî mîzân ve i'râb


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Temel İslam Bilimleri Böl., Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AHMET KILIÇ

Danışman: Mehmet Ali Şimşek

Özet:

Arapça'da kelimelerin geneli, belirli kalıplarda gelir ve kelimelerin son harekeleri, terkip içinde bulunduğu yere göre değişiklik arz eder. Bu, Arapça'nın mevzûn ve mu'rab bir dil olduğunu gösterir. Dolayısıyla Arap Dili üzerine yapılacak bilimsel bir çalışmanın, kelimelerin veznini ortaya çıkaran sarfî mîzân konusu ve cümle içindeki yerini belirleyen i'râb olgusu üzerinde durması, isabetli olacaktır. Hem sarfî mîzân hem de i'râb, dil çalışmalarında farklı birçok görüşün, dolayısıyla problemin ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Bu çalışmada, bu iki önemli konuda ortaya çıkan bazı problemlere, derin ve yüzey yapı ayrımı çerçevesinde alternatif çözüm önerileri getirilmeye çalışıldı. Tezimiz, giriş, iki bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Birinci bölümde sarfî mîzânın kavramsal çerçevesi çizilmeye çalışıldı. Daha sonra kelime ve türleri, kelime türetimi ve kelime yapısında meydana gelen ses değişimleri üzerinde duruldu ve bölüm, sarfî mîzânla ilgili problemlerden ve derin ve yüzey yapı ayrımı çerçevesinde alternatif çözüm önerilerinden bahsedilerek sonlandırıldı. İkinci bölümde ise önce i'râb olgusunun kavramsal çerçevesi çizilmeye çalışıldı. Daha sonra da i'râbla ilgili problemlerden ve derin ve yüzey yapı ayrımı çerçevesinde alternatif çözüm önerilerinden bahsedildi. Tez, sarfî mîzân ve i'râbla ilgili problemler, derin ve yüzey yapı ayrımı çerçevesinde alternatif çözüm önerileri ile ilgili elde ettiğimiz bulguları özetlediğimiz sonuçla bitirildi.

Anahtar Kelimeler: Arap Dili, Sarfî Mîzân, İ'râb, Derin Yapı, Yüzey Yapı.