Sivas ilinde, evinde kedi besleyenlerde ve beslemeyenlerde toxoplasma gondii seroprevalansının araştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İBRAHİM ÖZMEN

Danışman: Ahmet Duran Ataş

Özet:

SİVAS İLİNDE EVİNDE KEDİ BESLEYENLERDE VE BESLEMEYENLERDE TOXOPLASMA GONDİİ SEROPREVALANSININ ARAŞTIRILMASI Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre insanlarda viral, bakteriyel ve paraziter hastalıkların pek çoğu zoonotik enfeksiyonlardır. Toxoplasma gondii, multisistemik sonuçlar doğurabilen toksoplazmoz etkeni bir protozoon olup; tüm dünyada insanların %30,0'unun bu etkeni taşıdığı bildirilmektedir. Toksoplazmozun oluşmasında kedilerin hem ara konak, hem son konak olması, kedi dışkısıyla milyonlarca ookist atılması; evinde kedi besleyen, kedilerle yakın ilişki içerisinde olan kişilerin, enfeksiyona yakalanma yönünden daha fazla risk altında olduğunu düşündürmektedir. Hastalığın dağılımı beslenme alışkanlıklarına, sosyo-ekonomik duruma, iklim ve çevre şartlarına, kedilerle temasın sıklığına göre değişmektedir. Birçok araştırmada çiğ et, sebze ve süt tüketiminin toksoplazmoz oluşumunda kedi ile temasa göre daha riskli olduğu ortaya konulmuş, kedi bulunmayan bölgelerde de toksoplazmoz vakalarına rastlanılmıştır. Yaptığımız araştırmanın amacı, evinde kedi besleyen ve evinde kedi beslemeyen kişilerde, anti-toxo IgM ve anti-toxo IgG seropozitifliğinin ELISA yöntemiyle araştırılması; evinde herhangi bir nedenle uzun süredir kedi besleyen/temas eden kişiler ile toksoplazmoz arasındaki olası ilişkisinin ortaya konulmasıdır. Mart-Haziran 2021 tarihleri arasında Sivas ilinde, evinde en az bir yıldır kedi besleyen 91 ve evinde hiç kedi beslememiş, kedi teması olmayan 91 kişiden kan örnekleri alınmış; serum örneklerinde, ELISA yöntemi ile, anti-toxo IgM anti-toxo IgG antikoru araştırılmıştır. Yaş, cinsiyet ve diğer sosyodemografik kriterler göz önünde bulundurulamamıştır. Yapılan çalışma sonucunda, her iki grupta anti-toxo IgM negatif olarak tespit edilmiştir. Evinde kedi besleyenlerin 20'sinde (%22,0) ve evinde kedi beslemeyenlerin 40'ında (%44,0) anti-toxo IgG seropozitifliği saptanmıştır. Her iki grup arasında da anti-toxo IgM seropozitifliği yönünden istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunamazken; anti-toxo IgG seropozitifliği (p=0,002), istatistiksel olarak anlamlı çıkmıştır (p<0.01). Mevcut bilgilere göre, kedi beslemenin T.gondii seropozitifliğini artırması tahmin edilebilirken; çalışma sonucunda, evinde kedi beslemeyen/temas etmeyenlerde anti-toxo IgG pozitifliği daha fazla saptanmış ve istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Evinde kedi beslemeyenlerde seropozitifliğin fazla çıkmasının nedeninin, toksoplazmoz oluşumundaki etkenin sadece kedilerden atılan ookistlerin olmayabileceğini, kediler dışındaki diğer bulaş yollarıyla bulaşmanın da hala önemli olabileceğini akla getirmektedir.