Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Temel İslam Bilimleri Böl., Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Muhammed Yılanlı
Danışman: Yüksel Göztepe
Özet:
Şeyh Fethullah, on dokuzuncu yüzyılda yaşamış Nakşî/Hâlidî şeyhlerinden birisidir. Tezde Fethullah Efendi ve Aynkâf Dergâhı incelenmiştir. Şeyh Fethullah, Osmanlı'nın yıkılması ve kurulan yeni devlet rejiminin doğu coğrafyasına etkisi açısından ciddi anlamda sosyal öneme sahip bir şahsiyettir. Buhranlı yıkımlar ve birinci cihan harbi neticesinde ortaya atılan sosyal fikirler, doğu coğrafyasında yaşayan farklı etnik kimlikli toplulukları isyana varan birtakım düşüncelere götürmüştür. Bu bağlamda Süryaniler dış güçlerin ortaya koyduğu fikirlere katılmış, yeni kurulan rejime başkaldırma girişiminde bulunmuşlardır. Tam da bu sıralarda, Aynverd Köyü'ne sığınan Süryaniler, Şeyh Fethullah'ı arabulucu olarak teklif etmiş, devlet kanadı bu teklifi kabul etmiştir. Tezimiz, yaşanan bu olayı geniş perspektifle ele almış, günümüze kadar uzanan bu barış elini hiçbir zaman bırakmayarak Hamidî ailesine gösterdiği vefadan vazgeçmemiştir. Bu çalışma, asr-ı saadetten bu yana toplumda barış elçiliğini üstlenen sûfîlerin, günümüzde de aynı derecede muteber olduklarını göstermek açısından önemli bir yere sahiptir. Zira Şeyh Fethullah'ın buhranlı bir dönemde kendisinden önceki sûfîlerden aldığı salâhiyet tavrını yaşadığı topluma uygulamış tasavvuf büyüklerinin toplumda var olan sosyal önderliğini ortaya koymuştur. Anahtar Kelimeler: Hamidîler, Aynkâf Köyü, Şeyh Fethullah, Aynverd Olayı.