Akademik Veri Yönetim Sistemi
Gül Y. (Yürütücü), Hastaoğlu K. Ö., Poyraz F., Duman H., Kapıcıoğlu A., Poyraz B.
Diğer Resmi Kurumlarca Desteklenen Proje, 2024 - 2025
Bu
proje kapsamında, Çayırhan Linyit İşletmesi E ve K sahaları üretim
alanlarındaki veya mücavir alanlarda olası duraysızlık/heyelan gelişimine
işaret edebilecek deformasyonlar değerlendirilecektir. Ar-Ge ve Danışmanlık
Heyeti tarafından geliştirilecek değişik yaklaşımlarla deformasyonların alansal
oranları, büyüklükleri ve yoğunlaştığı bölgeler tespit edilecek ve bu
bölgelerin takip/önlem önceliği belirlenecektir. Bununla birlikte deformasyonların
devamlılığı ve zamana bağlı artan veya azalan davranışı ortaya konularak
duraysızlık riskinin giderek azaldığına veya arttığına işaret edilebilecektir. Deformasyon
hesaplamaları Ar-Ge ve Danışmanlık Heyeti tarafından sahaya özel geliştirilen
yazılımla yapılacak ve her değerlendirme periyodu sonunda sahaya ait yatay ve
düşey deformasyon haritaları ile deformasyonların davranış histogramları
(deformasyonların dağılımı, hızları ve ve alansal oranları) üretilecektir.
Çalışma kapsamında kullanılacak bu yazılım, çalışmanın ilerleyen aşamalarında
ihtiyaç duyulabilecek yeni hesaplama ve değerlendirmeler yapabilecek şekilde
yeni modüller eklenerek güncellenecektir. Ayrıca
uydu radar görüntülerinden elde edilecek olan ve deformasyon hızının yüksek
olduğu lokal bölgeler tespit edilerek, bu bölgelere yersel izlemeye imkan sağlayan ve istenilen
sıklıkta (saatlik/günlük/haftalık) nokta konum bilgisinin alınabileceği ucuz
maliyetli Küresel Navigasyon Uydu Sistemlerinin
(low cost - GNSS: Global Navigation Satellite System) kullanılacağı
Çevrimiçi Deformasyon İzleme İstasyonları tesis edilecektir. Çevrimiçi veri
üretecek şekilde kurulacak olan bu istasyonlara yönelik, anlık konum bilgisi
alınabilmesine ve takibine imkan sağlayacak bir yazılım geliştirilecektir. Bu yazılım ile nokta konum bilgilerinin
Kalman Filtreleme yöntemiyle kinematik deformasyon analizleri de çevrimiçi
gerçekleştirilebilecektir. Bu şekilde GNSS noktalarının yer değiştirme
değerlerinden yıllık üç boyutlu hız değerleri hesaplanarak uydu radar tabanlı
deformasyon analiz sonuçları desteklenecektir. Aynı zamanda bu yazılım
sayesinde hem GNSS noktalarına ait yer değiştirme ve yıllık hız değerleri
çevrimiçi görülebilecek hem de GNSS yer değiştirme değerlerinde öngörülen
eşiğin aşılması durumunda çevrimiçi mesaj/mail yoluyla erken uyarıda
verilebilecektir. Çalışmanın hedefi, sahada meydana gelebilecek duraysızlıkları
önceden kestirebilme olasılığının artırılmasına imkân sağlamaktır. Bir diğer
ifadeyle alandaki deformasyonların özgün davranış modellerinin belirlenerek,
oluşumun sahada yaratacağı riskin büyüklüğüne dikkat çekilerek gerekli
tedbirlerin zamanında alınmasını sağlayabilmektir. Bu sayede, kabul edilebilir
risk seviyelerine inmek mümkün olabilecektir.