Gökkuş Ö. (Yürütücü), Soylu M.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2021 - 2023
Nüfus ve bununla birlikte su gereksinimindeki artış, su
kaynaklarının önemini her geçen gün artırmaktadır. Su kullanımı için tercih
edilen kaynaklar genel olarak birincil (arıtılmamış) ve ikincil (arıtılmış)
kaynaklar olarak isimlendirilebilir. Birincil kaynaklar olarak ifade edilen
tatlı su kaynakları, yeraltı ve yerüstü su kaynakları olup yenilenemeyen
kaynaklar olarak bilinir. Bu kaynakların kullanıldıktan sonraki süreçlerde
yenilenmesi mümkün değildir. Bu bağlamda tükenen içilebilir su kaynaklarının
alternatifi olan ikincil su kaynakları ve bu suyu elde etmede kullanılan su
tasfiye metodları, her geçen gün daha fazla önem kazanmaktadır. Su arıtım
alternatifleri incelendiğinde konvansiyonel arıtım teknikleri ve alternatif
arıtım teknikleri gibi iki ana başlıktan söz edilebilir. Bu tekniklerin ilki ve
günümüze kadar en yaygın olanı konvansiyonel arıtma teknikleridir.
Konvansiyonel arıtma tekniklerinin giderim süreçlerinde çeşitli kısıtlar söz
konusudur. Tasarlanan bu projede de konvansiyonel arıtma teknikleri ile
giderimi oldukça zor olan ve mikrokirletici sınıfına dahil olan ilaç etken
maddelerin giderimi hedeflenmektedir. Bunun için ileri arıtım tekniklerinden
birisi olan Elektro oksidasyon prosesi kullanılacak olup sentetik olarak
hazırlanan atıksu örneklerinde ilaç etken madde giderimi değerlendirilecektir. Elektro
oksidasyon işleminde anot materyali için sırasıyla bor kaplı elmas elektrot (BDD),
boyutsal kararlı anot (Dimensionally Stable Anode/DSA) ve platin olmak üzere üç farklı elektrot
malzeme kullanılacaktır. Sentetik atıksu için ise sırasıyla Diklofenak sodyum
tuzu, Fenoprofen Kalsiyum ve Naproksen olmak üzere üç farklı ilaç etken madde kullanılacak
olup hazırlanan atıksularda akım yoğunluğu, kirletici konsantrasyonu, pH,
destek elektrolit konsantrasyonu gibi operasyonel parametrelerin ölçümü
gerçekleştirilecektir. Yürütülen deneylerde elde edilen numuneler
spektrofotometrik ve kromotografik yöntemler ile analiz edilecek ve farklı
elektrot türlerinin elektro oksidasyon ile ilaç etken madde giderimindeki
etkinlikleri karşılaştırılmış olacaktır.
Literatürde rapor edilmiş çalışmalarda sözü edilen ilaç etken
madde ve elektrot malzeme türlerinin yalnızca bir ya da ikisinin kullanıldığı
çalışmalara rastlanılmaktadır. Tasarlanan bu proje, seçilen üç ilaç etken madde
üzerinde gerçekleştirilecek analizler sayesinde atıksulardan elektro oksidasyon
ile ilaç etken maddelerin giderimi için kullanılacak yöntem ve malzeme seçimine
katkı sağlayacaktır.