Kedi ve Köpeklerde Dirofilaria immitis'in Moleküler Yöntemlerle (PCR, LAMP ve DNA Dizi Analizi) Araştırılması


Erol U. (Yürütücü)

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2023 - 2024

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Eylül 2023
  • Bitiş Tarihi: Eylül 2024

Proje Özeti

Köpeklerin kalp kurdu olarak bilinen Dirofilaria immitis, sivrisinekler tarafından nakledilen ve insan dahil farklı birçok memeli konakta enfeksiyona neden olan önemli filarial bir nematoddur. Dünyanın birçok bölgesinde tespit edilen D. immitis Türkiye’nin de bulunduğu Akdeniz havzasındaki ülkelerde endemiktir.  Dünyada ve Türkiye’de köpeklerde D. immitis’in yaygınlığı ve dağılımı epidemiyolojik veriler bulunurken, nematodun diğer bir konağı olan kedilerdeki durum hakkında önemli bilgi eksikliği mevcuttur. Bu yüksek lisans tez çalışmasının amacı; i) Türkiye’nin nüfus bakımından en büyük üç şehri olan Ankara, İstanbul ve İzmir illerinde kedi ve köpeklerde D. immitis’in moleküler metotlarla araştırılması, ii) pozitif olduğu belirlenen örneklerin DNA dizi analizlerinin yapılarak çalışma alanlarına ve hayvan türlerine göre nematodun genetik çeşitliliğinin belirlenmesi, iii) konaklarda D. immitis’in teşhisinde kullanılabilecek bir Loop-mediated isothermal amplification (LAMP) metodunun geliştirilmesidir.

Bu amaçlar doğrultusunda Ankara, İstanbul ve İzmir illerinden sahipli 300 kedi ve 300 köpek olmak üzere 600 örnek toplanacak ve D. immitis yönünden PCR ile incelenecektir. Proje süresince pozitif olduğu belirlenen örneklerin çift yönlü DNA dizi analizi yapılarak çalışma alanında sirküle olan D. immitis’lerin filogenetik analizi yapılacaktır. Son olarak farklı konaklarda D. immitis’in tespitinde kullanılabilecek ve diğer moleküler tabanlı metotlara kıyasla daha az alet ve ekipmana ihtiyaç duyan bir LAMP metodu da geliştirilecektir. Geliştirilen yöntem optimize edilerek çalışmalarda kullanılabilir hale getirilecektir.

Proje sonucunda; Türkiye’de kedi ve köpeklerin vektör kaynaklı zoonoz nematodu olan D. immitis hakkında güncel moleküler veriler elde edilecektir. Ülkenin farklı coğrafik özelliklerine sahip üç ilinde kedi ve köpeklerde bulunan D. immitis’lerin filogenetik analizi yapılarak bölgelere ve hayvan türlerine göre nematodun genetik çeşitliliği araştırılacaktır.  Proje ile D. immitis’in teşhisinde kullanılabilecek moleküler bir metot geliştirilecek ve metodun optimizasyon işlemleri tamamlandıktan sonra hem projede hem de sahada kullanılabilir hale getirilecektir.  Sunulan projenin yüksek lisans tez projesi olduğu göz önüne alındığında proje bitiminde paraziter patojenlerin teşhisinde ve genetik çeşitliliğinin araştırılması sürecini bilen bir öğrenci yetiştirilecek ve böylece Türkiye’nin yetişmiş insan gücüne katkı sağlanacaktır.