Erol U. (Yürütücü)
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2023 - 2024
Köpeklerin kalp kurdu olarak bilinen Dirofilaria
immitis, sivrisinekler tarafından nakledilen ve insan dahil farklı birçok
memeli konakta enfeksiyona neden olan önemli filarial bir nematoddur.
Dünyanın birçok bölgesinde tespit edilen D.
immitis Türkiye’nin de bulunduğu Akdeniz havzasındaki ülkelerde
endemiktir. Dünyada ve Türkiye’de
köpeklerde D. immitis’in yaygınlığı
ve dağılımı epidemiyolojik veriler bulunurken, nematodun diğer bir konağı
olan kedilerdeki durum hakkında önemli bilgi eksikliği mevcuttur. Bu yüksek
lisans tez çalışmasının amacı; i) Türkiye’nin nüfus bakımından en büyük üç
şehri olan Ankara, İstanbul ve İzmir illerinde kedi ve köpeklerde D. immitis’in moleküler metotlarla
araştırılması, ii) pozitif olduğu belirlenen örneklerin DNA dizi
analizlerinin yapılarak çalışma alanlarına ve hayvan türlerine göre nematodun
genetik çeşitliliğinin belirlenmesi, iii) konaklarda D. immitis’in teşhisinde kullanılabilecek bir Loop-mediated
isothermal amplification (LAMP) metodunun geliştirilmesidir. Bu amaçlar doğrultusunda Ankara, İstanbul ve İzmir illerinden sahipli 300
kedi ve 300 köpek olmak üzere 600 örnek toplanacak ve D. immitis yönünden PCR ile incelenecektir. Proje süresince
pozitif olduğu belirlenen örneklerin çift yönlü DNA dizi analizi yapılarak
çalışma alanında sirküle olan D.
immitis’lerin filogenetik analizi yapılacaktır. Son olarak farklı
konaklarda D. immitis’in tespitinde
kullanılabilecek ve diğer moleküler tabanlı metotlara kıyasla daha az alet ve
ekipmana ihtiyaç duyan bir LAMP metodu da geliştirilecektir. Geliştirilen
yöntem optimize edilerek çalışmalarda kullanılabilir hale getirilecektir. Proje sonucunda; Türkiye’de kedi ve köpeklerin vektör kaynaklı zoonoz
nematodu olan D. immitis hakkında
güncel moleküler veriler elde edilecektir. Ülkenin farklı coğrafik
özelliklerine sahip üç ilinde kedi ve köpeklerde bulunan D. immitis’lerin filogenetik analizi yapılarak bölgelere ve
hayvan türlerine göre nematodun genetik çeşitliliği araştırılacaktır. Proje ile D. immitis’in teşhisinde kullanılabilecek moleküler bir metot
geliştirilecek ve metodun optimizasyon işlemleri tamamlandıktan sonra hem
projede hem de sahada kullanılabilir hale getirilecektir. Sunulan projenin yüksek lisans tez projesi
olduğu göz önüne alındığında proje bitiminde paraziter patojenlerin
teşhisinde ve genetik çeşitliliğinin araştırılması sürecini bilen bir öğrenci
yetiştirilecek ve böylece Türkiye’nin yetişmiş insan gücüne katkı
sağlanacaktır. |