Akademik Veri Yönetim Sistemi
TÜBİTAK Projesi, 2014 - 2015
Politik kültür belirli bir düşünme, hissetme ve davranma örüntüsünü amir, inançlar, fikirler, normlar ve değerler dizisidir. Politik sistemin girdileri ve başarımı politik kültür tarafından belirlenir. Bu anlamda her toplum amaçları ve varsayımları çok kutsal ve ihlal edilemez olan kendi politik-kültürel totem ve tabularına sahiptir (Sarıbay, 2000). Politik kültür çalışmalarının temel iddiası, siyasetin gerçek işleyişinin yalnızca kurumları ve yapıları inceleyerek siyasetin gerçek işleyişini anlamanın mümkün olmadığıdır. Bunun yerine bireylerin, sosyal grupların siyasal sisteme yönelik tutumuna; bu sistem içindeki işlev ve yerlerine vurgu yapılması gerekir. Siyasetin gerçek mahiyetini anlayabilmek sözü edilen yapı ve kurumların var olduğu toplumsal zemine bakmak gerekir (Türköne, 2003). Siyaseti işleten yapı ve kurumlar toplumsal/kültürel bir zemin üzerinde şekillendiğinden, herhangi bir siyasal analiz çalışmasını gerçekleştirmek için söz konusu siyasetin üzerinde yeşerdiği toplumsal/kültürel alanın daima analize dâhil edilmesi gerekmektedir (Kurt, 2013). Genel olarak siyasetin üzerinde şekillendiği toplumsal/kültürel alanı analize dâhil eden politik kültür çalışmalarının incelediği önemli unsurlardan birisi de atasözleridir. Zira en geniş anlamıyla insanların yaşam biçimi olan kültür, biyolojik miras yoluyla değil, öğrenme vasıtasıyla bir nesilden bir sonraki nesle geçen unsurları kapsar (Heywood, 2007). Bunun en önemli taşıyıcısı ise hiç şüphe yok ki, atasözleridir. Atasözleri, Türk toplumsal ve siyasal kültürünün de en önemli taşıyıcı unsuru olarak işlev görmektedir. Yani atasözleri, ''çıkar çatışması'', ''ahlaki uzlaşma'', ''organik dayanışma'', ''siyasal toplumsallaşma'', ''siyasal birlik ve bütünlük'' gibi toplumsal ve siyasal ilişki süreçlerini ve uzlaşma kültürünün tüm değer ve ilkelerini özünde barındırır (Çetin, 2004). Özellikle, geleneksel bağların güçlü, yazılı tecrübe metinleri yerine sözlü gelenek aktarımının yoğun olduğu Türk kültüründe, atasözlerinin rolünün güçlülüğü inkâr edilmez bir gerçekliktir. Bireyin kendisini ailesiyle, soyu veya aşiretiyle, köyüyle tanımladığı Türk toplumsal kültüründe sözlü gelenek aktarımının birey üzerindeki etkisi büyüktür. Atalar kültüne ve ''ata'' sembolüne olan bağlılık, kutsallık ve saygınlık da buna eklenince, atasözlerinin Türk siyasal ve toplumsal hayatındaki rolünün gücü daha iyi ortaya çıkmaktadır. Sonuç olarak, Türk siyasal kültüründe bireyin rolü, toplum ve siyasa içerisindeki konumu, ona verilen değer ve hayat ile ilişkilerini en iyi açıklayan olgu, yine Türk toplumsal kültürünün en önemli siyasal toplumsallaşma ve gelenek aktarım aracı olan atasözleridir (Çetin, 2004). Bu anlamda Türk politik kültürünü anlama çabalarında atasözlerinin de mutlaka analize dâhil edilmesi gerekmektedir. Kayseri ve yöresi atasözlerinin incelenmesi ile politik kültür unsurları arasındaki ilişkinin belirlenmeye çalışılması, Türkiye’deki politik kültür çalışmalarına katkı yapacak niteliktedir.