Balya Kurşun Çinko İşletmesi Sahasındaki Deformasyonların ve Uzun Dönem Davranışlarının Uydu Radar Verileriyle Belirlenmesi ve Deformasyonların low-cost GNSS İstasyonlarıyla Anlık Çevrimiçi İzlenmesi


Gül Y. (Yürütücü), Poyraz F., Hastaoğlu K. Ö., Duman H.

Diğer Özel Kurumlarca Desteklenen Proje, 2025 - 2026

  • Proje Türü: Diğer Özel Kurumlarca Desteklenen Proje
  • Başlama Tarihi: Ocak 2025
  • Bitiş Tarihi: Ocak 2026

Proje Özeti

Balya Kurşun Çinko İşletmesi sahasında olası duraysızlık/heyelan gelişimine işaret edebilecek deformasyonların, alansal oranlarının, büyüklüklerinin ve yoğunlaştığı bölgelerin tespit edilmesi ve bu bölgelerin takip/önlem önceliğinin belirlenmesidir. Çalışmada işletme sahasındaki deformasyonların, ücretsiz açık kaynaklı Sentinel 1 alçalan ve yükselen uydu radar görüntülerinden Small BAseline Subset (SBAS) tekniği ile elde edilen inteferogramlar kullanılarak belirlenmesi ve bu deformasyonların uzun dönem davranışlarının (artan/azalan eğilim) Ar-Ge ve Danışmanlık Heyeti tarafından geliştirilecek değişik yaklaşımlarla ortaya konulması amaçlanmaktadır. Deformasyonların zamana bağlı artan veya azalan davranışı ortaya konularak duraysızlık riskinin giderek azaldığına veya arttığına işaret edilebilecektir. Böylece önlem alınması gereken alanların önceliklendirilmesi mümkün olabilecek ve daha ayrıntılı araştırmalara ışık tutulabilecektir. Deformasyon hesaplamaları Ar-Ge ve Danışmanlık Heyeti tarafından geliştirilen MineSAR yazılımıyla yapılacak ve her değerlendirme periyodu sonunda sahaya ait yatay ve düşey deformasyon haritaları ile deformasyonların davranış histogramları (deformasyonların dağılımı, hızları ve ve alansal oranları) üretilecektir. Çalışma kapsamında kullanılacak bu yazılım, çalışmanın ilerleyen aşamalarında ihtiyaç duyulabilecek yeni hesaplama ve değerlendirmeler yapabilecek şekilde yeni modüller eklenerek çalışma sahasına özel güncellenecektir.

Ayrıca yersel izlemeye imkan sağlayan ve istenilen sıklıkta (saatlik/günlük/haftalık) nokta konum bilgisinin alınabileceği ucuz maliyetli Küresel Navigasyon Uydu Sistemlerinin  (low cost - GNSS: Global Navigation Satellite System) kullanılacağı Çevrimiçi Deformasyon İzleme İstasyonlarının teminine ve sahaya tesisine danışmanlık yapılacaktır. Kurulacak bu istasyonlardan anlık konum bilgisinin alınması ve işlenmesi, lokasyondaki yer değiştirme, hız ve ivme hesaplamalarının yapılması ve sonuçların anlık izleme ekranına aktarılması ve GNSS yer değiştirme değerlerinde öngörülen eşiğin  aşılması durumunda çevrimiçi mesaj/mail yoluyla erken uyarı verilmesi Ar-Ge ve Danışmanlık Heyeti tarafından geliştirilen MineGNSS yazılımıyla  gerçekleştirilecektir. MineGNSS yazılımı ihtiyaç duyulabilecek ve sahaya özel çözümlemeler için yeni hesaplama ve değerlendirmeler yapabilecek şekilde yeni modüller ve/veya eklentilerle güncellenecektir.