Kayseri'de Yerel Siyasette Kadın Katılımı Ve Kadın Aktörlerin Etkinliği

TÜBİTAK Projesi, 2015 - 2016

Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
Başlama Tarihi: Ekim 2015
Bitiş Tarihi: Haziran 2016

Proje Özeti

Kadınların ulusal ve yerel siyasetteki temsil oranları oldukça düşüktür. Türkiye için kadın temsili açısından öne çıkan bir nokta, dünyadaki genel eğilimin aksine, yerel siyasetteki temsil oranlarının, ulusal siyasete oranla daha da düşük kalmasıdır. Kadınların yerel siyasetteki temsilinin yetersiz oluşu temelde iki nedenle önemlidir. İlki, kent nüfusunun yarısını oluşturan kadınların gereksinim ve taleplerinin politikleştirilip, kentsel karar alma süreçlerine yansımasının neredeyse olanaksız hale gelmesidir. İkincisi, yerel seçilmiş organlarda yer alan kadınların bulundukları erkek deneyimleri merkezli politik mekanizmalarda çeşitli sorunlarla karşılaşmaları ve bu sorunlar karşısında çoğu zaman yalnız ve güçsüz olmalarıdır. Bu sürece daha yakından ve kadınların deneyimleri üzerinden bakmak, varsayılan bu sorunların kadınların politika yapma biçimlerini nasıl etkilediğini saptamak için önem taşımaktadır. Bu bağlamda, çalışmanın amacı, yerel politika gibi kadınların katılımında sorunlu bir alanı kadınların bilgi ve deneyimleri temelinde incelemek ve bu süreç içinde kadınların nasıl konumlandırıldığının anlaşılmasını sağlayabilmektir. Bu çalışmanın ana kavramlarından olan siyasal katılım ve temsil, hem yerel hem de ulusal düzeydeki seçimlere dayalı siyasetin de temel kavramlarıdır (Kurtoğlu, 2004: 322). Siyasal katılımın sadece meclislerdeki etkinlikler olarak algılanması, siyaseti, erkek deneyimleri merkezli bir alan olarak biçimlendirmektedir. Siyaset bu şekilde algılandıkça ve siyasal katılım meclislerle sınırlandırıldıkça kadınların deneyimlerinin göz ardı edileceği feminist kuramcılarca açığa çıkarılmıştır (Çakır, - 44 - 2001: 387). Geleneksel siyaset teorilerinin, siyasal katılımı dar bir çerçevede tanımlamalarının aksine, kadınların toplumsal siyasal yaşama katılma biçimleri çok yönlüdür. Feminist kuramın, iktidarı yeniden kavramsallaştırmasından dolayı, siyasal katılım biçimleri de geniş bir yelpazede düşünülebilir. “Kişisel olan politiktir savsözü, kamusal alana ilişkin geleneksel kavramların esaslı bir eleştirisini cisimlendirir. Feminizm, iktidar ilişkilerinin yaşamın bütün yönlerine sızmış olduğunu vurgulayarak, politik etkinliğin içinde yer aldığı çerçevenin genişlemesine katkıda bulunmuş ve ‘politik olan’ kavramını genişletmiştir” (Rodriguez, 1999: 11). Bu bağlamda sivil inisiyatiflerde yer almak, kurumsal karar alma mekanizmalarında yer almak, siyasi partilere üye olmak gibi kurumsal siyasal katılımın yanı sıra gündelik temizliğe giden bir grup kadının dönüşümlü olarak birbirlerinin çocuklarına bakması, kadınların gecekondu yıkımlarında ön saflarda yer almaları gibi kurumsal olmayan hareketler de toplumsal siyasal katılım içinde düşünülebilir. Siyasetin erkek egemen yapılanışı, kadınların deneyim ve gereksinimlerini görmezden gelen dışlayıcı bir katılım ve temsil modeli yaratmaktadır. Bu durumu eleştiren feminist teori, farklı katılım yöntemlerinin önemini vurgulamaktadır.

Bu Proje Kayseri deki kadınların yerel siyasette katılım oranı ve toplumsal siyasal katılımın diğer bir anlatımla siyasette karar ve etkinlik gösterme mekanizmalarının etkinliğini üstlenerek siyasete katılım biçimi ele alınacaktır. Aynı zamanda kadınların yerel politikalarda katılımı ve yerel siyasetteki yeri incelenecektir. Kadınların siyasal temsil ve katılımını etkileyen ve sınırlayan temel dinamik ise toplumsal cinsiyet rolleri üstlenmektedir. Anadolu’nun en büyük şehirlerinden birisi olan Kayseri’deki toplumsal cinsiyet ayrımı her düzeyde olduğu gibi keskinleşmekte ve kadınların siyasal temsil ve katılımını etkileyen durumlarını her düzeyde incelenecektir.