Sivas Havzası Derin Yapısının Jeofizik Yöntemlerle İncelenmesi


Creative Commons License

Büyüksaraç A.(Yürütücü), Ateş A., Aydemir A., Önal K. M.

TÜBİTAK Projesi, 2007 - 2008

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Nisan 2007
  • Bitiş Tarihi: Nisan 2008

Proje Özeti

Sivas Havzası, Orta Anadolu havzaları arasında üçüncü büyük ve konum itibariyle de en doğuda olan havzadır. Bu çalışmada, Sivas Havzası’nda elde edilen gravite ve havadan manyetik verileri ile sismik yansıma verileri, Celalli-1 kuyusundan elde edilen jeolojik bilgiler ile kuyu içi sismik hız atışlarına ait verilerle bir arada değerlendirilmiştir. Ayrıca havzada yapılan yüzey yoğunluk ve yerinde manyetik duyarlık ölçümlerinden elde edilen veriler de, diğer verilerle bütünleşik olarak değerlendirilmiştir. Gravite anomali haritasından, havzayı oluşturan kalın sedimanter dolgunun, temeli oluşturan ve havzanın kuzey ve güneyinde bazı bölgelerde yüzeylenmiş olan metamorfik birimlere göre daha düşük gravite anomalileri verdikleri gözlenmiştir. Havzanın belirli bölümlerinden alınan kayaç numunelerine ait yoğunluk değerleri laboratuvarda ölçülerek, sedimanter birimler ile metamorfik temel arasındaki yoğunluk kontrastı belirlenmiştir. Manyetik anomali haritasından, sedimanter havzayı oluşturan birimlerin düşük manyetik şiddetli birimlerden oluştuğu gözlenmiştir. Sismik verilerin kontrolünde, jeolojik bilgilerden ve kuyu verilerinden faydalanılarak, havzanın iki buçuk boyutlu (2.5-B) gravite ve manyetik modelleri ile gravite verileri kullanılarak üç boyutlu (3-B) derinlik modeli oluşturulmuştur. Havza içerisinde manyetik anomaliye sebep olabilecek herhangi bir yapının bulunmadığı 2.5-B modellerden açıkça ortaya konulmuştur. 3-B derinlik modelinden, havzanın taban derinliğinin en büyük olduğu yerlerin, Hafik’in bulunduğu bölge ve Zara’nın güneyinde kalan bölge olduğu belirlenmiştir (12-13 km). Çalışma kapsamında kullanılan sismik yansıma kesitleri, düşük çözünürlüklerine rağmen, havza içindeki hız değişiminin tanımlanması açısından önemli bir veri grubu olarak değerlendirilmiştir.