Dış Politika ve Avrupa Birliğine Yönelik Tutumların Psikolojik Temelleri Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Sosyal Deney Çalışması


Creative Commons License

Ertugay F., Çiftçi S.(Yürütücü)

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2009 - 2010

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Eylül 2009
  • Bitiş Tarihi: Haziran 2010

Proje Özeti

İdeal bir demokraside politikaların oluşturulması ve uygulanmasında halkın tercihleri öncelikli olmalıdır. Ülkemizde dış politikanın kamuoyunun tercihleri doğrultusunda oluşturulduğunu söylemek güçtür. Geleneksel olarak dış politika siyasal seçkinlerin karar verme ve uygulama tekelini elinde bulundurduğu bir alan olarak görülmektedir. Fakat son yıllarda Türk halkının dış politika tercihlerini daha bilinçli bir tarzda yaptığı ve demokratik sistemin mantığı gereği bu tercihlerin uygulamaya yansıması yönünde bir beklenti içine girdiği söylenebilir. Bunun en bariz örneği son yıllarda izlenen çok yönlü dış politika stratejileri ve Avrupa Birliği üyeliğine yönelik hem hükümet hem de halk desteğinde görülen azalmadır. AB ’ye verilen koşulsuz destekten %40’lara inen kamuoyu desteği ve mevcut hükümetin dış politikasında yurttaş tercihlerine ağırlık vermesi, bireylerin dış politika tercihlerinde daha seçici ve eleştirel davrandıklarının bir kanıtıdır. Ülkemizde demokrasi geliştikçe her alanda olduğu gibi dış politika alanında da yurttaş tercihleri ve tutumlarının ağırlık kazanacağı söylenebilir. Türkiye’de dış politika ve AB hakkında pek çok bilimsel çalışma yapılmış olmasına rağmen kamuoyunun dış politikadaki rolü ve bireylerin bu konudaki tutumlarını nasıl oluşturdukları hakkında yeterli çalışmalar yapıldığını söylemek güçtür. Hatta bu konudaki çalışmalar yok denecek kadar azdır. Bu çalışma söz konusu bu eksikliği gidermek amacıyla dış politikaya dönük yurttaş tutumlarının psikolojik temellerinin neler olduğunu, bu tutumların nasıl oluştuğunu ve bu tutumların belirlenmesinde kimlik ve bilişsel kısayollar olarak adlandırılan araçların kullanılıp kullanılmadığını incelemeyi amaçlamaktadır. Dış politika bireysel duyarlılıkların yüksek ama bilgi düzeyinin düşük olduğu bir alandır. Bu yüzden de bireylerin dış politika tercihlerini oluştururken kimlik, siyasal söylemler ve parti aidiyetini bilişsel kısayollar olarak kullanması beklenebilir. Çalışmada dış politika tercihleri ve bunların psikolojik temelleri sosyal deney yöntemi ve 800 üniversite öğrencisinin katılımı ile yapılan bilgisayarlı anket uygulaması yardımıyla açıklanmıştır. Deney ve anketin sonuçları kullanılarak yazılan bilimsel makaleler ve eldeki proje raporunda tartışıldığı üzere seçmenin en dinamik kesimini oluşturan üniversite öğrencilerinin çok yönlü bir dış politika hedefi benimsedikleri ve tutumlarını oluştururken güçlü ve istikrarlı mesajlar içeren parti ipuçlarından faydalandıkları görülmüştür.