Akademik Veri Yönetim Sistemi
THE JOURNAL OF ACADEMIC SOCIAL SCIENCE STUDIES, cilt.30, sa.1, ss.377-396, 2014 (Hakemli Dergi)
Günümüzde anne babaların zihninde inşa ettikleri çocuk imgelerini
saptamak amacıyla yapılan bu çalışma, çocukluğun tanımlanması ve
yapılandırılması bakımından önem taşımaktadır. Kültürel ve tarihsel bir inşa
olarak çocukluk, her toplumda farklı sosyalizasyon süreçlerinden geçmektedir.
Anne babaların kullandığı çocuk imgeleri, çocukların gelişiminde önemli rol
oynamaktadır. Bu imgeler kişiliğin oluşmasında, davranışlarının
biçimlenmesinde, algılama düzeylerinin gelişmesinde, geleceğe dönük
hedeflerin ve umutların belirlenmesinde son derece işlevseldir. Aynı zamanda
bu imgeler sosyal politikalar ve eğitim programlarını etkilemektedir.
Çocukların farklı sosyalizasyon süreçlerine sahip olması, çok sayıda çocuk
imgesini ortaya çıkarmıştır. Anne babaların çocuklar hakkında sahip oldukları
imgeleri açığa çıkarmanın bir yolu da çocuk metaforlarına başvurmaktır.
Metaforlar, bir nesneyi ya da olguyu yeniden kavramsallaştırma özelliği
gösterir. Türk toplumu çocukları anlatmak için sık sık çocuk metaforu
kullanmaktadır. Metaforlar bir toplumun adeta imgesel belleğidir. Bu
çalışmada temel veri kaynağı olarak anne babalardan elde edilen çocuk
metaforları kullanılmıştır. Türkiye’nin farklı bölgelerini temsil edecek şekilde
görüşme yoluyla elde edilen metaforlar, içeriklerine göre kategorilere
ayrılmıştır. Her bir kategori kendi içinde sınıflanarak çocuk ve çocukluk
kavramları açısından yorumlanmıştır. Çalışma sonucunda yetenekli çocuk
imgesi, neşeli ve mutlu çocuk imgesi, yaramaz çocuk imgesi, yetersiz çocuk
imgesi, oyuncak çocuk imgesi, engelleyici çocuk imgesi, değerli çocuk imgesi,
hassas çocuk imgesi ve gelecek çocuk imgesi olmak üzere günümüzde en
yaygın kullanılan çocuk imgelerine ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Çocukluk, Çocuk İmgesi, Metafor