Akademik Veri Yönetim Sistemi
Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, cilt.28, sa.1, ss.184-204, 2022 (Hakemli Dergi)
ÖZ
Eski hale getirme kurumu, yargılama hukukuna ilişkin olarak tanınmış olan birtakım hakları, kişinin
kendi kusuru olmaksızın süresinde kullanamaması durumunda başvurulabilecek bir usul hukuku
kurumudur. Türk hukuk sisteminde medeni yargıda, ceza yargısında ve Anayasa Mahkemesi’ne yapılan
bireysel başvurularda kullanılabilen bir usul olmasına rağmen idari yargı alanında eski hale getirme
kurumu kullanılamamaktadır. Eski hale getirme kurumunun idari yargı alanında kullanılamaması,
ilgililer bakımından geri dönülmez zararlara neden olabilmektedir. İdari yargı organları tarafından
zaman zaman kullanılan mücbir sebep kavramı, eski hale getirme kurumunun yerini tam olarak
doldurmamaktadır. Mahkemeye erişim hakkı ve hukuki dinlenilme hakkı gibi unsurları içinde
barındıran adil yargılanma ilkesi uyarınca, kişilerin kendi kusuru olmaksızın yargılamaya ilişkin kesin
süreleri kaçırması durumunda, kişilere yeni bir başvuru fırsatı verilmelidir. Diğer yargılama alanlarında
tanınmasına rağmen, idari yargı alanında bu fırsatın tanınmamasının mâkul ve haklı bir gerekçesi
bulunmamaktadır. Adil yargılanma ilkesinin gereği olan eski hale getirme kurumunun, idari yargı
alanında da kullanılabilmesi için gerekli kanuni düzenlemeler yapılmalıdır.
Anahtar Kelimeler: İdari yargı, Adil yargılanma hakkı, Eski hale getirme, Mücbir sebep, Mahkemeye
başvuru hakkı.