Research Information System
8th International İzmir Congress on Medicine, Nursing, Midwifery, and Healh Sciences Congress, İzmir, Turkey, 13 - 15 April 2025, pp.388-399, (Full Text)
Giriş: Ameliyat öncesi eğitim, ameliyata hazırlık sürecinde hasta bilgilendirmesinin ve psikolojik desteğin önemli bir bileşenidir. Bu eğitim, hastaların kaygılarını azaltarak ameliyat sonrası iyileşmeyi hızlandırmakta ve sağlık hizmetlerinin etkinliğini artırmaktadır. Geleneksel yöntemler hasta eğitimi için uzun süredir kullanılsa da yapay zekâ destekli araçlar son yıllarda daha fazla ilgi görmektedir. Bu çalışmanın amacı, ameliyat öncesi hasta eğitiminde yapay zekâ uygulamalarının mevcut durumunu incelemek ve gelecekteki potansiyel kullanım alanlarını değerlendirmektir.
Yöntem: Bu çalışmada, Web of Science, Google Scholar ve PubMed veri tabanlarından anahtar kelimeler ile ameliyat öncesi eğitimde kullanılan yapay zekâ uygulamalarına dair güncel literatür incelenmiştir. Sanal gerçeklik, yapay zekâ tabanlı sohbet robotları ve interaktif eğitim platformları gibi araçların etkinliği üzerine yapılan araştırmalar değerlendirilmiş, geleneksel yöntemlerle karşılaştırmalar yapılmıştır. Ayrıca yazarlar tarafından hazırlanan senaryo, yaygın kullanılmakta olan yapay zekâ tabanlı sohbet robotuna yazılmış ve vakaya yönelik ameliyat öncesi eğitim içeriği hazırlaması istenmiştir. Bu içerik, çalışmamızda güncel rehberler doğrultusunda tartışılmıştır.
Bulgular: Literatürde yapay zekâ destekli araçların hasta eğitimi üzerindeki etkisini değerlendiren çalışmalar, bu teknolojilerin cerrahi süreçle ilgili bilgi düzeyini artırdığını ve kaygıyı azalttığını göstermektedir. Sanal gerçeklik destekli eğitimlerin, hastaların ameliyat ortamını önceden deneyimleyerek streslerini azalttığı, sohbet robotlarının ise hastalara bireyselleştirilmiş bilgi sunarak sürece uyumlarını artırdığı bulunmuştur. Ancak bazı araştırmalar, geleneksel eğitim yöntemleri ile yapay zekâ tabanlı yaklaşımlar arasında anlamlı bir fark olmadığını da öne sürmektedir. Yapay zekâ tabanlı sohbet robotuna yöneltilen senaryoya özgü ameliyat öncesi eğitimin, güncel rehberler tarafından önerilen ameliyat öncesi eğitim içeriği ile arasında belirgin bir fark olmadığı bulunmuştur.
Sonuç ve Öneriler: Yapay zekâ destekli eğitim araçları, ameliyat öncesi hasta eğitiminin etkinliğini artırma potansiyeline sahiptir. Ancak bu teknolojilerin yaygınlaşması için daha fazla klinik çalışmaya ve sağlık profesyonellerinin bu araçları kullanma konusundaki eğitimine ihtiyaç duyulmaktadır. Ayrıca hastaya özgü eğitim programlarının oluşturulması için daha fazla hasta verisine ihtiyaç duyulmaktadır. Gelecekte, yapay zekâ ile desteklenen eğitim programlarının hasta sonuçları üzerindeki uzun vadeli etkilerini değerlendiren çalışmaların artırılması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Ameliyat öncesi eğitim, hasta eğitimi, yapay zekâ, sanal gerçeklik, sohbet robotu.