Çaltılar Höyük’te 2021 yılında başlatılan arkeolojik kazılar, Batı Anadolu’nun tarih öncesi dönemlerine ilişkin önemli bulgular ortaya koymuştur. Kısa zamanda yapılan kazılar höyüğün Geç Kalkolitik Dönem, Erken Tunç Çağı, Orta Tunç Çağı, Geç Tunç Çağı ve Arkaik Dönem’de yerleşim gördüğünü ortaya koymuştur. Güneybatı Anadolu Bölgesi’nde höyük kazılarının sınırlı olması ve Geç Kalkolitik Dönem’den Arkaik Dönem’e kadar uzanan bir stratigrafiye sahip olması nedeniyle Çaltılar Höyük Batı Anadolu arkeolojisine önemli katkılar sunacağı açıktır. Makalenin konusunu oluşturan Geç Kalkolitik Dönem yerleşiminin ise, şimdilik, dört mimari tabakadan oluştuğu anlaşılmıştır. Bu çalışmada yerleşimin Geç Kalkolitik Dönem mimarisine odaklanılmakla birlikte; Anadolu’nun faklı bölgelerindeki benzer mimari teknikler ile karşılaştırmalar yapılarak, hem tabaklanma hem de mimari farklılıkların ortaya konulması amaçlanmıştır. Ayrıca, Çaltılar Höyük sakinleri tarafından kullanılan özel inşaat yöntemlerinin ardındaki mantık araştırılmakta ve genel yerleşim şeması analiz edilmektedir.
The archaeological excavations initiated at Çaltılar Höyük in 2021 yielded significant findings regarding the prehistoric periods of Western Anatolia. Despite the brief duration of the excavations, they revealed a continuous occupation of the mound spanning the Late Chalcolithic, Early Bronze Age, Middle Bronze Age, Late Bronze Age, and Archaic Periods. Given the scarcity of mound excavations in Southwestern Anatolia and the extensive stratigraphy at Çaltılar Höyük, this site is expected to significantly enhance our understanding of Western Anatolian archaeology. The Late Chalcolithic settlement, which is the focus of this article, has so far been found to comprise four architectural phases. While this study primarily examines the Late Chalcolithic architecture of the settlement, comparisons with similar architectural techniques in different regions of Anatolia are intended to elucidate differences in both construction methods and architectural design. Furthermore, it explores the rationale behind the specific construction methods employed by the inhabitants of Çaltılar Höyük and analyzes the overall settlement scheme.