Bu çalışma, Türkiye’de 1998-2021 yıllarında 8. sınıflar düzeyinde uygulanan Ortaöğretime Geçiş Merkezi Sınavları (OGMS) fen sorularının Yenilenmiş Bloom Taksonomisi (YBT) bilgi ve bilişsel süreç boyutlarına göre incelemeyi amaçlamaktadır. Doküman analizi tekniğiyle yürütülen çalışma sonucunda, incelenen toplam 615 OGMS fen sorusunda en fazla kullanılan YBT kategorilerinin bilgi boyutu açısından Kavramsal Bilgi (%55), bilişsel süreç boyutu açısından ise Anlama (%62) düzeyi olduğu tespit edilmiştir. Kavramsal Bilgi kategorisindeki OGMS fen sorularının, sınav türleri açısından en fazla TEOG (%77) ve en az OKS (%40) sınavında; Anlama düzeyindeki OGMS fen sorularının ise en fazla LGS (%71) ve en az SBS (%59) sınavlarında kullanıldığı belirlenmiştir. OGMS fen sorularının, bilişsel süreç boyutuna göre yaklaşık dörtte üçünün (n=468) Hatırlama ve Anlama düzeyinde olduğu ve ayrıca bilgi boyutunda Üstbilişsel Bilgi ve bilişsel süreç boyutunda Yaratma düzeyi soruları içermediği tespit edilmiştir. Çalışmanın bulguları ışığında, fen dersi öğretim programlarında hedeflenen üst düzey bilişsel düşünme becerilerini gerçekleştirebilme açısından, OGMS sınavlarında bu becerileri ölçmeye uygun açık uçlu sorulara da yer verilmesi önerilmiştir.
This study, which aims to examine the science questions in the Transition to Secondary Education Central Exams (TSECE) implemented in Turkey between 1998-2021 at the 8th grade level, according to the levels of knowledge and cognitive process dimensions of the Revised Bloom's Taxonomy (RBT). The majority of the TSECE science questions were found to be mostly in Conceptual (55%) dimension in terms of the knowledge dimension and at Understanding (62%) level in terms of the cognitive process dimension of the RBT. Conceptual science questions were used at most in TEOG (77%) and at least in OKS (40%); whereas, science questions at the Understanding level were used at most in LGS (71%) and at least in SBS (59%). Among the TSECE science questions analyzed, no question in the Metacognitive knowledge or at the Creating cognitive process level of RBT was detected and more than three quarters of the 615 science questions (n=468) were found to be at the Remembering or Understanding level, which are defined as low-level cognitive thinking skills.
