Yeniçağ ekonomilerinde nakit ihtiyacının karşılanması oldukça zor bir durumdu. Osmanlılar da hazinenin nakit ihtiyacının karşılanması adına iltizam sistemini oldukça faal bir şekilde kullandılar. Ülke geneline yayılan sistemin 17. yüzyılın ilk yarısındaki görünümünü inceleyen bu makale tüm iltizam sistemini değil bu sistem içinde Rumeli’deki iltizam sahipleri arasındaki ortaklık ilişkilerini araştırmaktadır. Makale ortaklık kuran mültezimlerin kimlikleri, ortaklık kurdukları iltizam tahvillerinin içerikleri, bunların maddi değerleri ve aralarındaki ilişkilerin bir girişimcilik örneği sayılıp sayılamayacağı meseleleri üzerinde odaklanmaktadır. Ortaklık ilişkisi içindeki mültezimlerin önemli bir bölümünün askerler ve sair devlet görevlilerinden olması, incelenen dönemin konjonktürel olarak güçlü bir yansıması şeklinde görülebilir. Ortaklıklara imza atan mültezimler ve onlara destek veren kâtip ya da kefil gibi diğer iştirakleri hem askeri yükümlülüklerden muaf olmak hem de mali güçlerine güç katmak adına iltizamlara rağbet göstermişlerdir. Makale Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü’nden elde edilen arşiv kaynaklarından derlenen iltizam tahvilinin incelenmesiyle şekillenmiştir. Geleneksel ve çağdaş literatür çalışmaya destek sağlayan diğer kaynak guruplarıdır.
It was very difficult to meet the cash need in the New Age economies. Alsı the Ottomans actively used the iltizam ( the tax-farming) system to meet the cash needs of the treasury. This article, investigates the appearance of the country-wide system in the first half of the 17th century, examines not the whole tax-farming system, but the partnership relations among tax farmers in Rumeli within this system. The article focuses on the identities of the tax farmers who have established partnerships, the contents of the tax-farms they have partnered with, their material values and whether the relations between them can be considered an example of entrepreneurship. So the significant parts of the tax-farmers in the partnership relationship were soldiers and other state officials that can be seen as a strong reflection of the period under review. The taxpayers who signed the partnerships and other affiliates such as clerks or guarantors who supported them preferred tax farming in order to be exempt from military obligations and to strengthen their financial power. The article was shaped by examining tax farming bonds compiled from archival sources obtained from the General Directorate of State Archives (Devlet Arşicleri Genel Mudurlugu). The traditional and contemporary literature are other resource groups that provide support for the study.
