Akademik Veri Yönetim Sistemi
4th.International Health Science and Family Medicine Congress, İzmir, Türkiye, 7 - 09 Şubat 2019, ss.297-298
Amaç:
Bu çalışmanın amacı Türkiye’de aile hekimlerinin spirometri veya peak flowmetre kullanma durumları ve etkileyen faktörlerin belirlenmesidir.
Yöntem:
Araştırmamız tanımlayıcı kesitsel bir çalışmadır. Sağlık istatistikleri yıllığı 2016 verilerine göre Türkiye’de bulunan 24,428 aile hekimliği birimi evrenimiz olarak belirlenmiş olup, %95 güven aralığında hesaplanan 379 kişiye ulaşılması hedeflendi. Kişilere sosyal medya ve mail aracılığı ile ulaşıldı. Online anket sistemi ile 18 sorudan oluşan anket formu uygulandı. İstatistiksel analiz için, SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows Version 18 paket programı kullanıldı. Verilerin değerlendirilmesinde Mann-Whitney U ve Ki-kare testi kullanıldı.
Bulgular:
Katılımcıların %54,5 (207)’i kadın, %45,5 (173)’i erkek idi. Katılımcıların ünvanları sırasıyla %75,8 (288) pratisyen aile hekimi, %21,3 (81) aile hekimliği uzmanı, %2,9 (11) diğer alan uzman hekimi idi. Katılımcıların çalıştığı bölgelere göre il merkezi ve ilçe dağılımı grafikte gösterilmiştir. Spirometri eğitimi alanların yüzdesi %32,1 (122) iken, peak flowmetre eğitimi alanların yüzdesi %28,4 (108) idi. Spirometri eğitimini aldıkları yerler sırası ile tıp fakültesinde göğüs hastalıkları stajında (%30,5; 116), uzmanlık eğitimi sırasında (%9,5; 36), kişisel literatür taraması ile (%5,5; 21), özel kurs ve kongrelerde (%4,2; 16), bakanlığın düzenlediği kurslarda (%1,3; 5) idi. Eğitim aldıkları yer ile peak flow- metre/spirometri kullanım durumlarının karşılaştırılması tabloda gösterilmiştir. Katılımcıların %6,6 (25)’sı astım hastalarının takibinde peak flowmetre kullandığını, %2,4 (9)’u KOAH hastalarının takibinde peak flowmetre kullandığını, %3,7 (14)’si astım ve KOAH hastalarının takibinde spirometri kullandığını, %66,3 (252)’ü spirometri ya da peak flowmetre kullanmadığını belirtirken, %54,7 (208)’si tanısında astım/KOAH’dan şüphelendikleri hastalarını Göğüs Hastalıkları uzmanına sevk ettiklerini belirtti. En sık kullanmama sebebi olarak bu testlerin aile hekimliğinde etkin olmadıklarını düşündükleri cevabını verdiler. Hekimlerin %79,7 (303)’si bakanlık tarafından aile hekimliği pratiğinde uygulama yapmaya yönelik spirometri/peak flowmetre kullanımı kursu düzenlenmesini istediklerini belirttiler.
Sonuç:
Aile hekimlerinin pratikte spirometri/peak flowmetre’yi etkin kullanmadıkları tespit edildi. Hekimlerin bu konuda eğitim ihtiyaçlarının olduğu saptandı. Uzmanlık eğitiminde ve özel kongrelerde alınan eğitimin kullanım durumunu anlamlı şekilde artırdığı bulundu.