Sporcuların duygusal zekâ ve yakut-ahlaki zekâ özelliklerinin incelenmesi


ÇALI O.

Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.16, sa.61, ss.1767-1782, 2025 (TRDizin) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 16 Sayı: 61
  • Basım Tarihi: 2025
  • Doi Numarası: 10.70736/ijoess.1736
  • Dergi Adı: Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: MLA - Modern Language Association Database, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.1767-1782
  • Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu araştırma, sporcuların duygusal zekâ ve ahlaki zekâ özelliklerini değerlendirerek, bu kavramların spor ortamındaki etkisini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Araştırmada, nicel araştırma yöntemlerinden, ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Örneklem seçiminde kolay örnekleme yöntemi tercih edilmiş ve araştırmaya gönüllü katılmak isteyen 456 sporcu dahil edilmiştir. Katılımcıların cinsiyet, spor türü ve spor yılı gibi bilgilerini edinmek amacıyla “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Bunun yanı sıra, katılımcıların duygusal ve ahlaki zekâ düzeylerini değerlendirmek için “Duygusal Zekâ Ölçeği” ve “Yakut-Ahlaki Zekâ Ölçeği” kullanılmıştır. Veriler parametrik varsayımları sağladığından, cinsiyet ve spor türü değişkenlerinin analizinde Bağımsız Örneklem t-testi, spor yılı değişkeninin analizinde ise Tek Yönlü Varyans Analizi (One-Way ANOVA) kullanılmıştır. Etki büyüklüğünü değerlendirmede Cohen-d ve eta-kare değerlerine başvurulmuştur. Değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla Pearson Korelasyon Katsayısı analizi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, sporcuların duygusal zekâ ve Yakut-Ahlaki zekâ düzeylerinin, spor türü ve spor yılı değişkenlerine göre farklılık gösterebildiği, cinsiyet değişkenine göre ise farklılık göstermediği ortaya konulmuştur. Duygusal zekâ ile Yakut-Ahlaki zekâ arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunması, bu iki yapının birbiriyle yakından ilişkili olduğunu ve duygusal becerilerin ahlaki karar süreçlerini destekleyici bir rol oynadığını ortaya koymaktadır. Bu sonuçlar, sporun yalnızca fiziksel değil, aynı zamanda duygusal ve ahlaki gelişimi de destekleyen önemli bir sosyal alan olduğunu vurgulamaktadır.
This study aims to evaluate athletes’ emotional intelligence and moral intelligence characteristics and to reveal the impact of these concepts within the sports context. The research employed a quantitative research design using the relational survey model. Convenience sampling was preferred in sample selection, and a total of 456 athletes who voluntarily agreed to participate were included. A “Personal Information Form” was used to collect data on participants’ gender, type of sport, and years of sports experience. In addition, the “Emotional Intelligence Scale” and the “Yakut-Moral Intelligence Scale” were administered to assess participants’ emotional and moral intelligence levels. Since the data met parametric assumptions, Independent Samples t-test was conducted for gender and type of sport variables, while One-Way Analysis of Variance (ANOVA) was used for the years of sports experience variable. Effect sizes were evaluated using Cohen’s d and eta-squared values. To examine the relationship between the variables, Pearson’s Correlation Coefficient analysis was performed. The findings revealed that athletes’ emotional and Yakut-Moral intelligence levels differed according to type of sport and years of sports experience, but did not differ by gender. The discovery of a positive and significant correlation between emotional intelligence and Yakut-Moral intelligence indicates that these two constructs are closely related, and that emotional skills play a supportive role in moral decision-making processes. These results highlight that sports are not only a means of physical development but also an important social domain fostering emotional and moral growth.