Akademik Veri Yönetim Sistemi
ICAFVP 4th International Conference On Agriculture, Food, Veterinary And Pharmacy Sciences, İzmir, Türkiye, 13 - 15 Eylül 2024, ss.105-113
Türkiye, meyvesi için kuzey yarım kürede yaygın olarak yetiştirilen kızılcığın (Cornus mas L.)
anavatanlarından biridir. Ülkemizde farklı şekillerde tüketilen kızılcık hem beslenme hem de
sağlık alanında çok eskilerden beri kullanılmaktadır. Yabancı tozlaşma ve tohumla çoğalma
sonucunda abiyotik ve biyotik stres koşullarına dayanıklı birbirinden farklı kızılcık genotipleri
oluşmuştur. Günümüzde yapılan ıslah çalışmalarında olumsuz çevre faktörlerine dayanıklı olan
yerel genotipler yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışma, Orta Kelkit Vadi’sinde (Suşehri)
doğal olarak yetişen 19 yerel kızılcık (Cornus mas L.) genotipinin morfolojik ve kimyasal
özellikleri bakımından çeşitliliğini belirlemek amacıyla yapılmıştır. İncelenen genotiplerin
meyve ağırlığı 1.81 – 4.80 g, çekirdek ağrılığı 0.22 – 0.49 g, meyve eti ağırlığı 1.53 – 4.33 g,
pH 3.04 – 3.47, SÇKM %11.70 - %14.36 ve titre edilebilir asitliği %1.73 - %2.63 arasında
tespit edilmiştir. Yapılan temel bileşen analizi sonucunda ilk üç bileşen varyasyonun
%74.46’sını açıklamıştır. Meyvelerin boyutsal özellikleri (meyve ağırlığı, meyve eni, meyve
boyu, çekirdek ağırlığı ve meyve eti ağırlığı) varyasyonun ayrışmasında önemli olarak
bulunmuştur. Genotipler hiyerarşik kümeleme analizi sonucunda iki ana gruba ayrılmıştır.
Yapılan analizler sonucunda bölgede kızılcık genotiplerinin geniş varyasyon gösterdiği tespit
edilmiştir. Bölgedeki kızılcık popülasyonu gelecekte yapılacak ıslah çalışmalarında gen havuzu
olarak değerlendirilebilir.
Turkey is one of the homelands of the cornelian cherry (Cornus mas L.), which is widely grown
in the northern hemisphere for its fruit. cornelian cherry, consumed in different ways in our
country, has been used for a long time in both nutrition and health. As a result of foreign
pollination and seed propagation, different genotypes of cranberry resistant to abiotic and
biotic stress conditions have been formed. Nowadays, local genotypes, which are resistant to
adverse environmental factors are widely used in breeding studies. This study was carried out
to determine the diversity of 19 local cranberry genotypes growing naturally in the Middle
Kelkit Valley (Suşehri) in terms of morphological and chemical characteristics. In the
examined genotypes, fruit weight ranged from 1.81 to 4.80 g, seed weight ranged from 0.22
to 0.49 g, fruit flesh weight ranged from 1.53 to 4.33 g, pH ranged from 3.04 to 3.47, TSS ranged from 11.70% to 14.36% and titratable acidity ranged from 1.73% to 2.63%. As a result
of the principal component analysis, the first three components explained 74.46% of the
variation. Dimensional properties of fruits (fruit weight, fruit width, fruit length, seed weight
and fruit flesh weight) were found to be important in the separation of variation. Genotypes
were divided into two main groups as a result of hierarchical clustering analysis. As a result of
the analyses, it was determined that cornelian cherry genotypes showed wide variation in the
region. The cornelian cherry population in the region can be used as a gene pool in future
breeding studies.