KIRIM TATAR TÜRKÇESİNİN GÜNEY AĞZININ DÜĞÜN TERMİNOLOJİSİ


ER E.

Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, sa.40, ss.143-170, 2024 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Kırım Tatar Türkleri, tarihte çeşitli Türk boylarının ve Türk olmayan çeşitli unsurların yüzyıllar içinde karışımı neticesinde meydana gelmiş, Kırım Yarımadası’nın asli unsurudur. Bu Türk boyunun karışık yapısı, kültürünün ve dilinin zenginliğini ve çeşitliliğini arttırmıştır. Bunun neticesinde bugün Kırım Tatar Türkçesi, tarihî Oğuz ve Kıpçak Türkçelerinin özelliklerini bir arada barındıran Türk lehçelerinden biridir. Coğrafi konumundan dolayı özellikle Kırım’ın güney bölgesinde kültürel ve dilsel açıdan Oğuz Türkçesinin etkisi büyük olmuştur. Bu nedenle bu bölgenin ağızları, Türk dilinin tasniflerinde Kırım Tatar Türkçesinin diğer ağızlarından ayrı bir grupta değerlendirilmiştir. Bu makalede hem Kırım’ın güney bölgesinin düğün terminolojisi tespit edilmiş hem de bu bölgedeki her iki tarihî lehçenin etkisi ve modern Türk lehçeleriyle bağları tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmadaki tespitler, Kırım’ın güneyinde yer alan Balaklava, Aluşta, Yalta, Sudak, Karasubazar ve Bahçesaray’a bağlı köylerden derlenen malzeme üzerine yapılmıştır.
The Crimean Tatars, indigenous people of the Crimean Peninsula, are the result of centuries-long mixture of various Turkic tribes with non-Turkic elements. The mixed structure of this Turkish tribe increased the richness and diversity of its culture and language. As a result, today, the Crimean Tatar language is one of the Turkish dialects that combines the characteristics of historical Oghuz and Kipchak Turkish. Especially the dialect of the southern region of Crimea, due to its geographical location, was influenced greatly culturally and linguistically by the Oghuz Turkish. Thus, the dialect of this region is considered as a separate group from other dialects of Crimean Tatar. Based on research conducted in the villages of Balaklava, Alushta, Yalta, Sudak, Karasubazar and Bahçesaray located in the south of Crimea, this article, focuses on terms about wedding and the influence of both historical dialects in this region and their ties to modern Turkish dialects.