Amaç: Diabetes Mellitus tanısı ile takip edilen hastaların sağlık algısı ve akılcı ilaç kullanımı düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Yöntem: Kesitsel tipteki araştırma 30 Kasım 2021- 1 Şubat 2022 tarihleri arasında Orta Karadeniz Bölgesinde yer alan bir ilin eğitim ve araştırma hastanesinin Dahiliye ve Gastroenteroloji Kliniğinde 219 hasta ile yapılmıştır. Veriler hasta onamı alındıktan sonra “Birey Tanıtım Formu”, “Sağlık Algısı Ölçeği” ve “Akılcı İlaç Kullanım Ölçeği” ile toplanmıştır. Bulgular: Araştırma kapsamında alınan hastaların %50.7’sinin 61-74 yaş aralığında, %54.3’ünün kadın, %89.5’inin evli, %68.9’unun ilaçlarını düzenli kullandığı, %84’ünün reçetesiz ilaç kullanmadığı ve %56.2’ sinin kendini sağlıklı hissettiği belirlenmiştir. Sağlık Algısı Ölçeği toplam puan ortalaması 54.9±7.9‘dır. Ölçekten alınan puanlar değerlendirildiğinde en yüksek puan kontrol merkezi alt boyutundan (14.5±2.7), en düşük öz farkındalık alt boyutundan (11±2) alınmıştır. Katılımcıların Akılcı İlaç Kullanım Ölçeği puan ortalamasının 32.7±3.4 olduğu belirlenmiştir. Akılcı İlaç Kullanım Ölçeği ile Kontrol Merkezi, Kesinlik, Sağlığın Önemi, Öz Farkındalık alt boyutları ve Sağlık Algısı Ölçeği puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamıştır (p>0.05). Sonuç: Hastaların yeterli akılcı ilaç kullanım bilgisine sahip olmadığı, akılcı ilaç kullanım düzeylerinin demografik verilerden etkilenmediği, sağlık algısı puan ortalamalarının orta düzeyde ve demografik özelliklerden etkilendiği saptanmıştır. Sağlık algısı ve akılcı ilaç kullanımı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olmadığı belirlenmiştir. Bu doğrultuda Diabetes Mellitus olan hastaların akılcı ilaç kullanımı ve sağlık algılarını destekleyerek, eğitimler düzenlenmesi araştırımalar yapılması ve politikaların yaygınlaştırılması hastalık konusunda bilinçli olmalarını sağlayabileceği düşünülmektedir.
Objective: To determine the relationship between health perception and rational drug use levels of patients with diabetes mellitus. Method: A cross-sectional study was conducted between November 30, 2021 and February 1, 2022 with 219 patients in the Internal Medicine and Gastroenterology Clinic of a training and research hospital in a province located in the Central Black Sea Region. Data were collected with the "Individual Introduction Form", "Health Perception Scale" and "Rational Drug Use Scale" after obtaining patient consent. Results: It was determined that 50.7% of the patients included in the study were 61-74 years old, 54.3% were female, 89.5% were married, 68.9% used their medications regularly, 84% did not use over-the-counter medication and 56.2% felt healthy. The mean total score of the Health Perception Scale was 54.9±7.9. When the scores obtained from the scale were evaluated, the highest score was obtained from the control center sub-dimension (14.5±2.7) and the lowest score was obtained from the self-awareness sub-dimension (11±2). The mean score of the participants on the Rational Drug Use Scale was 32.7±3.4. There was no statistically significant relationship between the mean scores of the Rational Drug Use Scale and the sub-dimensions of Control Center, Certainty, Importance of Health, Self-Awareness and Health Perception Scale (p>0.05). Conclusion: It was found that patients did not have sufficient rational drug use knowledge, rational drug use levels were not affected by demographic data, and mean health perception scores were moderately affected by demographic characteristics. It was determined that there was no statistically significant relationship between health perception and rational drug use. In this direction, it is thought that organizing trainings, conducting researches and disseminating policies by supporting rational drug use and health perception of patients with Diabetes Mellitus can make them conscious about the disease.
