Bu çalışma on dokuzuncu ve yirminci yüzyıla ait Osmanlı arşiv belgelerinden hareketle Sivas’ın Gürün ilçesinde sosyal ve ekonomik hayatın çeşitli yönlerini araştırmaktadır. Bu kapsamda imparatorluğun son dönemleri ile Cumhuriyetin ilk yıllarına kadar şehrin sosyal ve ekonomik hayatının temel özellikleri ele alınmaktadır. Arşiv belgeleri Gürün’de Müslüman ve gayrimüslimlerden müteşekkil nispeten kalabalık bir nüfusun varlığını, tarım, sanayi ve ticarete dayalı dinamik bir iktisadi yapının geliştiğini göstermektedir. Şehrin iktisadi hayatında gayrimüslimler (Ermenilerin) önemli bir rol oynamaktaydı. Ancak imparatorluğun çöküş sürecinde harplere, karışıklıklara ve isyanlara bağlı olarak yaşanan göçler, şehrin sosyal ve iktisadi hayatında kalıcı ve derin etkiler bırakmış gözükmektedir.
This study investigates various aspects of social and economic life in the district of Gürün, Sivas, based on the Ottoman archival documents of the nineteenth and twentieth centuries. In this context, the main features of the social and economic life of the city are discussed until the end of the empire and the early years of the Republic. The archival documents show the existence of a relatively crowded population of Muslims and non-Muslims in Gürün, and a dynamic economic structure based on agriculture, industry and trade. Non-Muslims (Armenians) played an important role in the economic life of the city. However, in the collapse of the empire, migrations due to wars, confusions and rebels seem to have a lasting and profound impact on the social and economic life of the city.