2020 Ulusal Oftalmoloji Kongresi ve 4. Canlı Cerrahi Sempozyumu Bileşik Toplantısı, 9 - 13 Aralık 2020, ss.1943
GİRİŞ VE AMAÇ:Amacımız COVİD-19 pandemisi sürecinin anti-VEGF enjeksiyon tedavisi alan YBMD hastalarının tedavi sürecine etkilerini incelemektir. YÖNTEM:Çalışmaya Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Göz Hastalıkları Polikliniği Retina biriminde takipli, randevusu bulunan ancak pandemi süresinde muayene ve tedavi olamayan anti-VEGF enjeksiyon tedavisi alan YBMD tanılı 42 hastanın 51 gözü dahil edilmiştir. Hastaların yaş, cinsiyet, toplam enjeksiyon sayısı, pandemi süresi öncesi son vizitte ve Haziran ayı itibari ile kaydedilen görme keskinliği, santral makula kalınlığı (SMK), enjeksiyon sıklığı değişimi kaydedilmiştir. BULGULAR:Hastaların 20 ‘si kadın 22’si erkekti. 28 sağ, 23 sol göz çalışmaya dahil edildi. 27 göz intravitreal aflibercept, 14 göz ranibizumab, 10 göz ise bevacizumab tedavisi almaktaydı. Hastaların yaş ortalaması 71.31±8,21 yıl idi. Pandemi öncesi ortalama görme keskinliği 0,73±0.35 logMar, pandemi sonrası 0.81±0.34 logMardı. Hastaların pandemi öncesi yapılan son anti VEGF öncesi SMK değeri ortalama 306.31±107.51 μm iken, pandemi öncesi son vizitte ortalama 277.31±100.98 μm idi. Pandemi sonrası ilk vizitte ise SMK değeri ortalama 319.54±137.89 μm’ye yükseldiği görüldü. Düzenli takiplerin yapıldığı dönemde son enjeksiyondan önceki SMK ile Pandemi öncesi son vizitteki SMK arasındaki fark, pandemi öncesi ve sonrası SMK ile arasındaki farktan istatistiksel olarak daha azdı (p:0.013). Hastaların toplam ortalama enjeksiyon sayısı 10.50±6.71; pandemi öncesi ortalama enjeksiyonlar arası süre 2.8±1.01 ay iken pandemi süresinde son iki enjeksiyon arası süre ortalama 4,8±1.7 ay idi (p<0.001). Gözlerin 5’inde (%9.8) retinal hemoraji geliştiği izlendi. TARTIŞMA VE SONUÇ:Pandemi sürecinin YBMD hastalarında tedaviyi aksatmak suretiyle görme keskinliklerinde ve SMK’da olumsuz sonuçlara neden olduğu, YBMD hastalarında uzun vizit sürelerinin hastalık progresyonunu olumsuz etkilediği sonucuna varılmıştır. Ancak etkilenme düzeylerinin net bir şekilde değerlendirilebilmesi için geniş hasta serilerine ihtiyaç vardır.
Anahtar