Dokunma duyusu insanın çevresi ve diğer insanlarla iletişim kurmasını sağlayan en önemli duyulardan biridir. Haptik iletişim, insanlar arasında sarılma, el sıkışma vb. şeklinde bir bağ ya da iletişim kurulmasını sağlar. Aynı zamanda, tüketicilerin satın aldıkları ürün ve hizmetlere dokunarak onları hissetme ihtiyacı da haptik iletişim kapsamında incelenebilir. Bu çalışmanın amacı, haptik iletişimin tüketici davranışları üzerindeki önemini ortaya koymaktır. Türkçe alanyazında tüketici davranışları ile ilgili sayısız çalışma bulunsa da haptik iletişim sıklıkla çalışılmamış bir kavramdır. Araştırma kapsamında, "tüketici davranışlarında haptik iletişim" odaklı bir ölçek oluşturulmuştur. Araştırma evreni Türkiye genelini kapsadığı ve tüm bireylere ulaşabilme imkânının olmaması sebebiyle küme örnekleme tekniğine başvurulmuştur. Yapılan istatistiksel analizler sonucunda, tüketicilerin dokunarak alışveriş yapma ihtiyacına yönelik 6 faktör bulunmuştur: "fiziksel özellikleri anlama", "algılama ve hissetme", "tatmin olmama", "duygu yükleme", "seçme" ve "iletişim kurma". Ayrıca genel olarak tüketicilerin tekstil, mobilya, gıda ve elektronik ürünlerini dokunarak satın almayı diğer kategorilere göre daha çok önemsedikleri sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonuçları, haptik iletişimin tüketici davranışları üzerinde önemli bir etkisi olduğunu göstermektedir. Tüketiciler, satın almak istedikleri ürünlere dokunarak onları daha iyi anlama ve hissetme fırsatı buldukları için, haptik iletişime dayalı alışveriş deneyimleri daha olumlu ve tatmin edici olmaktadır. Bu nedenle, işletmeler, tüketicilerin haptik iletişim ihtiyacını karşılayarak, satışlarını ve müşteri memnuniyetlerini artırabilirler.
The sense of touch is one of the most important senses that enables people to communicate with their environment and other people. Haptic communication establishes a connection or communication between people in the form of hugs, handshakes, etc. The need for consumers to touch and feel the products and services they purchase can also be examined within the scope of haptic communication. The aim of this study is to highlight the importance of haptic communication in consumer behavior. Although there are numerous studies on consumer behavior in Turkish literature, haptic communication is a concept that has not been studied frequently. A scale focusing on "haptic communication in consumer behavior" was created within the framework of the research, As the research population covers Turkey in general and it is not possible to reach all individuals, cluster sampling technique was used. As a result of the statistical analysis, six factors were found for consumers’ need to shop by touch: "understanding physical characteristics", "perception and feeling", "dissatisfaction", "emotional loading", "choosing", and "communication". It was also founded that consumers are generally more interested in buying textiles, furniture, food and electronics by touch than other categories. The research shows that haptic communication has a significant impact on consumer behavior. Since consumers can better understand and feel the products, they want to buy by touching them, shopping experiences based on haptic communication are more positive and satisfying. Therefore, companies can increase their sales and customer satisfaction by meeting the haptic communication needs of consumers.
