Amaç: Hemodiyaliz hastalarında kemik mineral yoğunluğunun azalması nedeniyle tedavi modalitesini belir- lerken, vasküler komplikasyonları da göz önünde bulundurarak uygun tedavi yaklaşımını oluşturmak amaç- lanmaktadır. Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya kronik böbrek hastalığına bağlı hemodiyaliz ile takipli 33 birey (ortalama yaş 72,36±6,55 olup; 20 kadın, 13 erkek) dahil edilmiştir. Hastaların beden kitle indeksleri, kalsiyum, fosfor, parathormon, kemik dansitometri sonuçları kaydedildi. Ayrıca bireylerin son 6 ay içerisinde çekilmiş grafile- rinde aortada damar içi kalsifikasyon varlığı kaydedildi. Bu parametreler arasındaki ilişkiler incelendi. Veriler SPSS de analiz edildi. p< 0,05 istatistiksel açıdan anlamlı kabul edildi. Bulgular: Evre 5 Kronik Böbrek Hastalığı (KBH) hemodiyalize giren 33 bireyin kemik dansitometri (DEXA) skor- ları incelendiğinde T skorları ile Parathormon (PTH) değerleri arasındaki farklılık önemli bulundu (p=0,020). PTH arttıkça osteoporoz riski de artmaktadır. Kalsiyum-fosfor çarpımı yüksek olan bireylerde osteopeni ve osteoporoz daha az gözlendi. Ancak damar içi kalsifikasyon ile kalsiyum-fosfor çarpımı karşılaştırıldığında aralarındaki fark anlamlı bulundu (p=0,004). Aortada kalsifikasyonun yaygın olduğu grupta kalsiyum-fosfor çarpımının diğer gruplarla karşılaştırıldığında daha anlamlı olarak daha yüksek olduğu gözlendi. Osteoporoz tedavisi ile verilen kalsiyum içerikli ajanlar Evre-5 kronik böbrek hastalığında kardiyovasküler mortaliteyi artırmaktadır. Sonuç: Hemodiyaliz hastalarında vasküler kalsifikasyonu artırmadan kemik mineral dansite bozuklukları te- davi edilmelidir. Kardiyovasküler hastalık riski yüksek olan hemodiyaliz hastalarında fayda zarar ilişkisi göze- tilerek osteopenik takip yapılabilir.
Objective: When determining the treatment modality for bone mineral disorder in hemodialysis patients, the aim is to create an appropriate treatment approach by considering vascular complications. Material and Methods: Thirty-three individuals (mean age 72.36±6.55 years; 20 females, 13 males) on hemodialysis for chronic kidney disease were included in the study. Body mass index, calcium, phosphorus, parathormone, bone densitometry results were recorded. In addition, the presence of intravascular calcification in the aorta on radiographs taken within the last 6 months was recorded. The relationships between these parameters were analyzed. Data were analyzed in SPSS. p< 0.05 was considered statistically significant. Results: When the Dual-X-ray Absorptiometry (DEXA) scores of 33 individuals with stage 5 Chronic Kidney Disease (CKD) on hemodialysis were analyzed, the difference between T scores and Parathyroid hormone (PTH) values was found to be significant (p=0.020). As PTH increases, the risk of osteoporosis also increases. Osteopenia and osteoporosis were observed less in individuals with high calcium-phosphorus product. However, the difference between intravascular calcification and calcium-phosphorus product was significant (p=0.004). The calcium-phosphorus product was significantly higher in the group with extensive aortic calcification compared to the other groups. Calcium-containing agents given with osteoporosis treatment increase cardiovascular mortality in stage-5 chronic kidney disease. Conclusion: Bone mineral density disorders should be treated in hemodialysis patients without increasing vascular calcification. In hemodialysis patients with high risk of cardiovascular disease, osteopenic follow-up can be performed by considering the benefit-harm relationship.
