Akademik Veri Yönetim Sistemi
16. Küçük Hayvan Veteriner Hekimleri Derneği Uluslararası Sürekli Eğitim Kongresi, İstanbul, Türkiye, 4 - 05 Kasım 2022
Mevcut çalışmada kendi yavrusunu
yeme durumunun hangi hayvanlarda gözlemlendiği, hayvanlarda görülme prevalansı,
köpek sahiplerinin yavru yeme olayına yaklaşımı ve doğru teşhis, tedavi,
yaklaşım hakkında bilgi verilmektedir.
Kendi
yavrusunu yeme şikayetleri fare, rat, tavşan, kedi, köpek, maymun, yılan,
örümcek ve ayı olarak tarafımıza iletişim araçları yoluyla (mail, telefon,
sosyal medya) bildirilmiştir. Ancak literatürde sadece Kangal köpekleri üzerine
yapılmış bilimsel makale bulunmaktadır ve bu makaleler bize aittir. Bu sebepten
köpekler dışında diğer hayvanlarda gözlemlenen kendi yavrusunu yeme olayının
nedeni, tedavisi ve maternal kanibalizm olarak adlandırılması konusunda yorum
yapmamız doğru olmayacaktır.
Köpeklerde
yavrusunu yeme şikayetleri sahipleri tarafından tarafımıza iletişim araçları
yoluyla Alman çoban köpeği, Kangal çoban köpeği, Terrier, Golden, Coni corse
ırklarında bildirilmiştir. Bahsi geçen köpek ırklarında maternal kanibalizm
tanısına yönelik davranış parametreleri ve anamnez ön planda tutulmuş, maternal
kanibalizma yönelik tedavi yapılmış ve başarılı olunmuştur. Yaptığımız bilimsel
projelerde Kangal çoban köpeği ırkında maternal kanibalizm tanısına yönelik
davranış parametreleri ve anamneze ilaveten laboratuvar parametreleride
değerlendirilmiştir. Yine yapılan projelerde Kangal çoban köpeğine maternal
kanibalizm davranışının önüne geçmek için tedavi protokolü geliştirilmiştir.
Hayvan
sahipleri maternal kanibalizm olgusu ile karşılaştıklarında şoke olmuş ve
hayvanlarının geleceğine yönelik farklı kararlar almışlardır. Genel olarak köpek
sahiplerinde yavrusuna zarar veren köpeklerin kendilerine ve özellikle aile
üyelerine de zarar vereceği düşüncesi hakimdi. İç Anadolu bölgesi, Doğu Anadolu
bölgesi, Güney doğu Anadolu bölgesinde yavrusunu yiyen köpekle karşılaşan
hayvan sahipleri ya hayvanlarını öldürmüşler yada azad etmişler. Marmara
bölgesi, Akdeniz bölgesi ve Ege bölgesinde köpeklerinin yavrusunu yeme
durumuyla karşılaşan hayvan sahiplerinin bir kısmı ilk olarak ne yapabiliriz
araştırması içerisine girmiş diğer kısım ise köpeklerini sahiplendirmek
istemiştir.
Bizim
çalışmalarımız neticesinde maternal kanibalizm davranış bozukluğu doğumu
izleyen ilk on gün içerisinde annenin tüm yavrularını tamamen ya da kısmen
yiyerek öldürmesi ve bu davranış her doğumda tekrarlaması olarak
tanımlanmıştır. Agresyon sadece yavruya gösterilmektedir, çevreye agresyon
gösterilmemektedir. Maternal kanibalizm davranış bozukluğunun nedeni oksitosin
hormonu yetersizliğidir. Tedavi uygulanan köpeklerin hiçbirinde maternal
kanibalizm davranışı şekillenmemiştir.
Yurt
içi ve yurt dışından maternal kanibalizm şikayeti ile toplamda 843 köpek için
tarafımıza başvuru yapılmıştır. Bu köpeklerden 311 tanesine maternal kanibalizm
tanısı konulmuştur. Türkiye’de bulunan ve geliştirilen tedavi protokolü
uygulanan 108 köpekten 103 tanesi maternal kanibalizm davranışı göstermemiştir.
5 köpek ise eksik hormon dozu uygulaması ve hormon uygulama saatlerinin
geciktirilmesi nedeniyle davranışı göstermiştir.
Sonuç
olarak yavrusunu yeme olayı gösteren köpeklerde maternal kanibalizm tanısı alanında
uzman kişiler tarafından konmalıdır. Tedavi hormon dozu ayarlaması agresyon
skalasına göre belirlenmelidir.