Akademik Veri Yönetim Sistemi
15. Ulusal / 1. Uluslararası Histoloji ve Embriyoloji Kongresi, Ankara, Türkiye, 26 - 28 Mayıs 2022, ss.191-192
Giriş: Uterin desidualizasyon, endometrial stromal hücrelerin desidual hücrelere dönüşme süreci olarak ifade edilir. Bu süreç, hücre çoğalması, doku yeniden şekillenmesi, farklılaşması ve hücre transkripsiyonu ile karakterize edilir.
Amaç: Bu çalışmada başarılı devam eden gebelik süreçleri için önemli olan desidualizasyon ve trofoblast farklılaşması ile Cas-9 (Caspase-9), Lef-1 (Lenfoid Enhancer Factor) ve TCF (T-Cell Factor) proteinlerinin lokalizasyonu ve mRNA ekspresyonunun değişip değişmediği araştırılmıştır.
Materyal-Metot: Dişi sıçanlar, östrus siklusu ve erken gebelik günleri olarak 2 gruba ayrıldı. Elde edilen uterin dokularda Cas-9, Lef-1 ve Tcf proteinlerinin aktivitelerinin çeşitli sinyallerle nasıl düzenlendiği immünfloresan mikroskop ve Real-Time PCR yöntemleri kullanılarak belirlendi.
Bulgular: Proöstrus’ta Cas-9, endometrial bazal stroma alanlarında Lef-1 ve Tcf’ye göre en güçlü immünlokalizasyona sahipti. Lef-1 ve Tcf’in lokalizasyonu hemen hemen benzerdi. Östrus evresinde luminal epiteldeki en güçlü immün boyanma sırasıyla Cas-9 ve Lef-1'e aitti. Lef-1 ve Tcf subluminal stromal alanlarda zayıf olarak ifade edildi. Tcf sadece endometrial bazal stromal alanlarda ve miyometrial-perimetrial doku alanlarında güçlüydü. Metaöstrus evresinde Cas-9 luminal epitelde en güçlü lokalizasyonu gösterdi. Tcf ve Lef-1 molekülleri, glandular epitel alanlarında Cas-9'dan daha güçlü immünlokalizasyona sahipti. Gebeliğin 7,5. gününde PDZ (primer desidual zon)'de Tcf ve Cas-9 proteinleri sırasıyla çok güçlü ve güçlü ekspresyon seviyeleri gösterirken, SDZ (sekonder desidual zon)’de daha az güçlü olduğu izlendi. Tcf ve Lef-1 özellikle desidual hücrelerde lokalize olmuştur. Gebeliğin 8,5. gününde Lef-1 immünlokalizasyonu anti-mezometrial ve mezometrial bölgedeki desidual hücre çekirdeklerinde çok güçlüydü. Ayrıca GTC (dev trofoblast hücreleri), trilaminar germ diski hücrelerinin çekirdekleri ve hücre sınırlarında da çok güçlü ifadeye sahipti. Tcf proteini de desidual hücre çekirdeklerinde, PDZ ve SDZ’de çok güçlü immün boyanma özelliği gösterdi. 9,5. gebelik gününde ise Cas-9 lokalizasyonu, EPC (ektoplasental koni hücreleri)’nin çevresinde ve GTC’de güçlü ifade edildiği gözlendi. Lef-1 molekülü, özellikle GTC ve desidual hücre çekirdeklerinde kritik bir lokalizasyona sahipti. Real Time PCR sonuçları her üç genin de ilerleyen gebelik günlerinde farklı gen ifadesine sahip olduğunu gösterdi. Cas-9 ve Tcf geni özellikle gebeliğin 8,5. gününde çok az gen ifadesi gösterirken, 9,5. günde ise gen ifadesi artmıştır. 7,5. günde Lef-1 genine ait ekspresyon görülmezken, 8,5 ve 9,5. günlerde Lef mRNA gen ifadesi de orta seviyede izlenmiştir.
Sonuçlar: Her üç molekülün de implantasyon aşamasında programlı hücre ölümü ve hücre transkripsiyonunun önemli bir aracısı olarak rol oynayabileceği söylenebilir. Tcf ve Lef-1’in olgun desidua da güçlü ve geniş ekspresyonu nedeniyle, desidual reaksiyonun yeni bir belirteci olarak kullanılabileceği önerilebilir. Cas-9 ise siklus ve ilerleyen gebelik günleri için programlı hücre ölümünün kritik düzenleyicisi olabilir. Caspase-9, Tcf ve Lef-1 moleküllerinin ekspresyonunu ve aktivitesini düzenlemede etkili olan sinyal moleküllerini belirlemek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.