STED, cilt.1, sa.17, ss.1-6, 2008 (Hakemli Dergi)
Öz
Giriş ve Amaç: Yirminci yüzyılın sonlarına doğru
gündeme gelen hasta hakları kavramı, aslında insan
haklarının sağlık alanına uygulanması olarak
yorumlanabilir. Hasta hakları alanındaki çalışmaların
son çeyrek yüzyıl içerisinde başladığı ve insan
hakları alanındaki gelişmelerle yakından ilişkili
olduğu bilinmektedir. Bu araştırma Sultan I. İzzettin
Keykavus Devlet Hastanesi’nde çalışan sağlık
personelinin hasta haklarına ilişkin bilgi durumlarını
belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Araştırma, 26.03.2007-
30.05.2007 tarihleri arasında Sultan I. İzzettin
Keykavus Devlet Hastane’sinde çalışan 28 uzman
hekim, 19 pratisyen hekim, 53 ebe ve 109 hemşire
olmak üzere toplam 209 sağlık çalışanı üzerinde
tanımlayıcı olarak yürütülmüştür. Veriler; 1998
yılında yürürlüğe giren Hasta Hakları
Yönetmeliği’nde (HHY) belirtilen maddeler soru
haline getirilerek 28 sorudan oluşturulan veri
toplama formu aracılığıyla, yüz yüze görüşme
yöntemi ile toplanmıştır. Toplanan veriler SPSS 10.0
istatistik analiz programında; yüzdelik testler,
Kruskal Wallis testi, Mann Whitney U testi ve t testi
kullanılarak analiz edilmiştir.
Bulgular: Araştırmaya alınan 209 sağlık
personelinin; %13.4’ü uzman hekim, %9.1’i
pratisyen hekim, %25.4’ü ebe ve %52.1’i
hemşiredir. Sağlık personelinin %56.9’u 24-30 yaş
grubunda, %72.2’si evli ve %84.7’si kadındır.
Öğrenim gördükleri dönemde hasta haklarına
yönelik %25.8’inin ders aldığı, %74.2’sinin ise ders
almadığı saptanmıştır. Ders alan sağlık
personelinden %70.3’ü bu dersin yeterli olduğunu
ifade etmiştir. Çalıştıkları kurumdaki hasta hakları
ihlalleri ile ilgili düşünceleri sorulduğunda; %38.3’ü
ihlalin az olduğunu, %29.7’si ihlalin abartıldığını
söylemiştir. Çalışmada sağlık çalışanlarının hasta
hakları ile ilgili bilgi durumları ve cinsiyet, çalışma
yılı gibi bazı değişkenler arasındaki ilişkiler
incelenmiştir.
Sonuç: Sağlık personelinin mezuniyet öncesi ve
sonrası eğitimlerinde hasta hakları konusuna yer
verilmesi, tüm meslek grupları için eğitimin
standardize edilmesi önerilmektedir.
Anahtar sözcükler: Sağlık personeli, hasta
hakları, bilgi durumu.
Abstract
Introduction and Objective: The concept of
patient rights, which is actually an application of
human rights to the medical field, became a
current issue at the end of the twentieth century.
It is known that studies about patient rights have
started in the last twenty-five years and are closely
related with developments about human rights. In
this study, we aimed to investigate the knowledge
level of Sultan I. İzzettin Keykavus State Hospital
staff about this subject.
Material and Method: This descriptive study
was applied to a total of 209 medical staff
members consisting of 28 specialists, 19 general
practitioners, 53 midwives and 109 nurses
between 26 March 2007 and 30 May 2007. Data
was collected by face to face interviews by a
questionnaire which was formed according to the
Patient Rights Regulation which has been in effect
since 1998. The data were analyzed using
percentile tests, Kruskal Wallis test, Mann Whitney
U test and t test by using SPSS 10.0 statistical
analysis program.
Findings: The study population (209) was
composed of specialists (13.4%), general
practitioners (9.1%), midwives (25.4%), and
nurses (52.1%). 56.9% of the medical staff were
between 24-30 years old, 72.2% of them were
married and 84.7% were females. During their
training period, 25.8% of the study population
had attended courses on patient rights whereas
74.2% had not. Among the medical staff who had
patient rights courses, 70.3% thought that the
courses were satisfactory. When their opinions
about patient rights violations at their hospital was
asked, 38.3% stated that the violations were
minimal and 29.7% stated that patient rights
violations were exaggerated. Knowledge of the
medical staff was evaluated according to some
variables such as gender and the number of years
spent in the practice.
Results: It is concluded that medical staff
should receive patient rights training before and
after graduation and this education should be
standardized for all professional groups.
Key words: Medical staff, patient rights,
knowledge level.