THE JOURNAL OF ACADEMIC SOCIAL SCIENCE STUDIES, cilt.2, sa.36, ss.299-308, 2015 (Hakemli Dergi)
Türk toplumunda çocukluğun tarihini izlemenin yollarından biri çocuk temalı Atasözlerinin
incelenmesidir. Türk toplumunun çocuk ve çocukluğa ilişkin görüşlerini yansıtan atasözleri, ataların
derin gözlem ve deneyimlerinden ders çıkarmamıza ve tarihsel-kültürel okumalar yapmamıza
imkân sağlamaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, anne babaların çocukları anlatmak için gündelik
yaşamda kullandıkları atasözlerinde çocuk ve çocukluk kavramlarının nasıl ele alındığını ortaya
çıkarmaktır. Çalışma kapsamında öncelikle, anne babaların gündelik yaşamda en çok kullandıkları
çocuk temalı atasözleri araştırmanın temel veri kaynağı olarak belirlenmiştir. Ardından Türkiye’nin
farklı bölgelerini temsil edecek şekilde mail, telefon ya da görüşme yoluyla 454 adet atasözü
derlenmiştir. Derlenen atasözlerinin, Ömer Asım Aksoy’un Atasözleri ve Deyimler Sözlüğüne
bakarak doğru kullanımları kontrol edilmiştir. Ardından çocuk temalı atasözlerinin kelime sıklıkları
belirlenmiştir. Sonraki aşamada, çocuk temalı atasözleri alt temalara göre sınıflanarak çocuk ve
çocukluk kavramlarının ele alınışı çözümlenmiştir. Çalışmada çocuk temalı atasözlerinin oldukça
yaygın kullanıldığı, atasözlerini oluşturan kelime grubu içinde hayvan metaforları ve aile
bireylerinin sıkça kullanıldığı, Türk toplumunun çocuğa değer verdiğini, buna karşılık toplumsal
cinsiyet açısından ayrımcı tutumun ağırlıkta olduğu, çocuğun içinde bulunduğu özgürlükçü ortamın
ya da ebeveyn tutumlarının hoş karşılanmadığı sonuçları elde edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Atasözü, çocukluk, çocuk imgesi.