Altay Tıvaları, Tıva Cumhuriyeti dışında, Rusya’nın farklı bölgeleriyle Moğolistan’da yaşayan Tıva gruplarından biridir ve Sengel Tıvaları olarak da anılırlar. Varlıkları bilim dünyasınca tespit edildiği günden bu yana haklarında yeni bilgiler toplanmış ve yayımlanmıştır. Onları ilk keşfeden ve etnolojik verileri toplayan kişi ise Erika Taube’dir. Taube’nin Altay Tıvalarından derlemiş olduğu metinler arasında yer alan Bay Nazar adlı kahramanlık masalı, Türk Dünyasında farklı Türk toplulukları arasında bilinen destanlardan biri olan Er Töştük’ün masal formundaki bir türüdür. Çalışmada daha önce tam metni yayımlanmamış Bay Nazar masalının biçim ve içerik bakımından bu makalede bir incelemesi yapılmıştır. Çalışmada Bay Nazar kahramanlık masalı daha önceki Er Töştük çalışmalarında kullanılmamış olan Cusup Mamay varyantıyla mukayeseli bir şekilde ele alınmıştır Çalışmanın sonunda masalın Rusçadan Türkçeye serbest bir şekilde çevrilmiş metnine yer verilmiştir. Çalışmada ilk defa Erika Taube tarafından öne sürülen, Bay Nazar masalının Er Töştük anlatıları içerisindeki en eski varyant olduğu düşüncesiyle aynı doğrultuda sonuçlara ulaşılmıştır.
Altai Tuvas are one of the Tuva groups living in Mongolia, excluding the Tyva Republic. They are also known as Sengel Tuvas. Since the day their existence was detected by the scientific world, new information has been collected and published about them. Erika Taube was the first to discover them and collect ethnological data. The heroic tale named Bay Nazar, which is among the texts that Taube compiled from Altai Tuvas, is a type of tale in the form of Er Töştük, one of the epics known among different Turkish communities in the Turkish World. In this study, an examination of the tale of Bay Nazar, whose full text has not been published before, has been made in this article in terms of form and content. In the study, the heroic tale of Bay Nazar is handled in a comparative way with the Cusup Mamay variant, which was not used in previous Er Töştük studies. At the end of the study, the freely translated text of the tale from Russian to Turkish is included. In the study, results were reached in line with the idea that the tale of Mr. Nazar, which was first put forward by Erika Taube, is the oldest variant in the narratives of Er Töştük.
