Akademik Veri Yönetim Sistemi
AKTİF TEKTONİK ARAŞTIRMA GRUBU ATAG 27. ÇALIŞTAYI, İzmir, Türkiye, 30 Ekim - 01 Kasım 2024, ss.86-87, (Özet Bildiri)
Davutlar Fayı (DF), Sisam Adası’nın doğusundaki Dilek Yarımadası’nı kuzeyden sınırlandıran yaklaşık D-B doğrultulu ve kuzeye eğimli bir normal faydır. Türkiye Diri Fay Haritası’nda Kuvaterner fayı olarak tanımlanmış olan DF yaklaşık 9 km uzunluğa sahiptir. DF, genel olarak Dilek Yarımadası’nı oluşturan Jura-Kretase yaşlı mermerler ile orta Miyosen yaşlı karasal kırıntılı kayaların dokanağında izlenir. Yer yer Neojen yaşlı karasal kırıntılı kayaları ve bunlardan türeyen Kuvaterner yaşlı çökelleri keser. DF boyunca izlenen çizgisel fay sarplıkları, askıda kalmış vadiler ve üçgen yüzeyler fayın aktivitesine yönelik önemli belirteçlerdir. Ayrıca, Davutlar Kaplıcaları bu fay üzerinde yer almaktadır. Bu çalışmada, DF’nin aktif tektonik özellikleri araştırılmış ve deprem tarihçesinin araştırılması amacıyla paleosismolojik hendek çalışmaları gerçekleştirilmiştir. DF, güneye doğru sıçrama yapıları ile birbirinden ayrılan dört geometrik fay segmentinden oluşmaktadır. Yüzey gözlemlerine göre toplam uzunluğu yaklaşık 9 km olan DF’nın üretebileceği en büyük deprem görgül yaklaşımla Mw 6,11 olarak hesaplanmıştır. Fay kinematik analiz çalışmalarına göre DF hemen hemen saf (pure) normal fay karakterindedir. Bu çalışmada, DF üzerinde, Davutlar 1 ve Davutlar 2 hendekleri olarak isimlendirilen iki paleosismolojik hendek çalışması gerçekleştirilmiştir. Davutlar 1 hendeği yapısal olarak oldukça ilginç verilerin yanı sıra DF’nin Holosen deprem etkinliğine yorumlanabilecek bilgiler içermektedir. 39 m uzunluğunda, 5 m derinliğinde ve 6 m genişliğinde kazılan Davutlar 1 Hendeği’nin güney tarafında, güneye eğimli ters faylar, kuzey tarafında ise güneye eğimli antitetik faylar tespit edilmiştir. Hendeğin güney ucunda tespit edilen ters fayların, normal faylanma mekanizması içerisinde, ana fayın tavan bloğunda gelişen ters faylar olduğu değerlendirilmektedir. Davutlar 1 hendeğinde, farklı stratigrafik seviyeler altında sonlanan fay kolları göz önüne alınarak 4 deprem tanımlanmıştır. Bu depremlerden güncel olanlarının kestiği stratigrafik seviyeler içerisinde seramik parçalarının bulunması, Davutlar Fayı’nın Holosen deprem etkinliğine işaret etmektedir. 33 m uzunluğunda, 6 m derinliğinde ve 6 m genişliğinde kazılan Davutlar 2 Hendeği’nde ise kuzeye doğru gençleşen, kuzeye eğimli iki normal fay ve kuzeydeki normal fay üzerinde gelişmiş olan koluviyal çökeller içerisinde gelişen açılma çatlakları tespit edilmiştir. En genç olayı temsil eden bu açılma çatlaklarını dolduran çatlak dolguları içerisinde tespit edilen seramik parçaları, DF’nın Holosen deprem etkinliğine işaret etmektedir. Davutlar 1 ve 2 hendeklerinde tespit edilen depremlerin tarihlendirilmesi amacıyla derlenen radyokarbon (14C) numunelerinin analiz sonuçları, DF’nın paleosismolojik tarihçesine ışık tutacaktır. DF, bölgedeki önemli turizm merkezlerinden olan Davutlar ve Güzelçamlı beldelerinin içerisinden geçiyor olması nedeniyle, başta bu beldeler ve fayın tavan bloğunda bulunan Kuşadası ilçesi için önemli deprem tehlike kaynaklarından biridir. Bölgede yapılacak çalışmalarda DF’nın bu yönüyle dikkate alınması önerilir.
Davutlar Fault (DF) is a normal fault, trending E-W and northward dip, bordering to north side of Dilek Peninsula. The DF is defined as a length of 9 km Quaternary Fault on Active Fault Map of Türkiye. The DF is generally observed at the contact between the Jurassic-Cretaceous aged marbles that form the Dilek Peninsula and the Middle Miocene aged terrestrial clastic rocks. In places, it cuts through Neogene-aged continental clastic rocks and the Quaternary-aged sediments derived from them. Linear fault scarps, hanging valleys, and triangular facets observed along the DF are important indicators about fault activity. In addition, the existence of some thermal facilities located on the DF indicates the current activity of the fault. In this study, the active tectonic characteristics of the DF were investigated, and paleoseismological trenching was conducted to examine the earthquake history. The DF consists of four geometric fault segments separated from each other by step-overs towards the south. The maximum expected earthquake that the 9 km long DF can generate has been calculated as Mw6.11 by using emprical equations. According to fault kinematic analysis studies, the DF has an almost pure normal faulting character. In this study, two paleoseismological trenching investigations, named Davutlar 1 and Davutlar 2, were conducted along the DF. The Davutlar 1 trench contains not only structurally interesting data but also information that can be interpreted regarding the Holocene seismic activity of the DF. On the southern side of the Davutlar 1 trench, which is 39 m long, 5 m deep, and 6 m wide, south-dipping reverse faults have been identified, while on the northern side, south-dipping normal faults positioned as the antithetic faults have been detected. The reverse faults identified at the southern end of the trench are considered to be reverse faults that developed in the hanging wall of the main fault within the normal faulting mechanism. In the Davutlar 1 trench, four earthquakes have been identified based on the fault branches terminating at different stratigraphic levels. The presence of ceramic fragments within the stratigraphic levels cut by the most recent earthquakes indicates the Holocene seismic activity of the Davutlar Fault. In the Davutlar 2 trench, which is 33 m long, 6 m deep, and 6 m wide, two north-dipping normal faults, which young toward the north, have been identified, along with opening cracks developed within colluvial sediments formed on the northern normal fault. The ceramic fragments found within the crack fillings that fill the opening cracks, representing the youngest event, indicate the Holocene seismic activity of the DF. The analysis results of the collected radiocarbon (14C) samples, aimed at dating the earthquakes identified in the Davutlar 1 and 2 trenches, will shed light on the paleoseismological history of the DF. The DF is one of the significant sources of earthquake hazard, especially for the towns of Davutlar and Güzelçamlı, which are important tourism centers in the region, as well as for Kuşadası, located on the hanging wall of the fault. It is recommended that this aspect of the DF be taken into account in studies to be conducted in the region.