2. Uluslararası 5. Ulusal Kültürlerarası Hemşirelik Kongresi, Bursa, Türkiye, 31 Ekim - 01 Kasım 2019, ss.257-264
Özet
Doğum hemen her çağda ve her toplumda sevindirici bir olay olarak kabul edilmekte ve anababa
olmak kişinin toplum içindeki saygınlığını arttırdığı gözlemlenmektedir. Kültürümüzde de
gebelik ve doğuma yönelik gelenek, görenek, örf ve âdetlerin yanı sıra halk inanışları da geniş
bir yer tutmaktadır. Hemşire ve ebeler, farklı kültürel özellikleri olan bireylere ve ailelere hizmet
verirken, bireylerin kültürel inanç ve uygulamalarının sağlığa yansımaları boyutunu dikkatle
incelemeli, bakım verdikleri bireylerin ve ailelerin gelenek, tutum ve değerlerini iyi bilmelidirler.
Bu araştırma; Sivas il merkezinde yaşayan gebelerin gebeliğe yönelik kullandıkları geleneksel
yöntemler ve bunları etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacı ile yapılmıştır. Bu çalışmanın
sonuçlarının topluma verilecek sağlık hizmetlerinin planlanmasında sağlık profesyonellerine yol
gösterici olacağı düşünülmektedir. Araştırmanın örneklemini Sivas iline bağlı üç ASM’ye kayıtlı
158 gebe oluşturmaktadır. “Gebelik Döneminde Kullanılan Geleneksel Yöntemleri Belirlemeye
Yönelik Anket Formu” ve “Gebelikte Sağlık Uygulamaları Ölçeği” kullanılarak araştırmacılar
tarafından 02 Mayıs- 28 Haziran 2019 tarihleri arasında yüz yüze görüşülerek elde edilen veriler
ki-kare testi, t testi, tek yönlü varyans analizi ve regresyon analizi yöntemleri kullanılarak
incelenmiştir. Çalışmaya katılan gebelerin %32,3’ü 31-35 yaş arasında, %32,3’ü ilkokul, %8,2’si
lisans mezunudur ve %61,4’ü çalışmamaktadır. Gebelerin % 57,6’sı çekirdek ailede
yaşamaktadır. Yaşın ve gebelik sayısının artması ile gebelikte geleneksel yöntem kullanım
oranında değişiklik gözlenmemiştir (p>0.05). Yaşanılan ortam kırsaldan şehir merkezine doğru
geldikçe gebelerin geleneksel yöntem kullanma oranları düşmektedir. Gebelerin gelir
durumunun düşmesiyle birlikte de gebelikte geleneksel yöntem kullanımının arttığı bulunmuştur
(p<0.05). Aile yapısının gebelikte kullanılan geleneksel/kültürel uygulama kullanımına etkisi
vardır (p<0.05); eğitim düzeyleri ve iş hayatına katılım durumları arttıkça gebelerin sağlık
profesyonellerinin önerilerini uygulama durumlarının arttığı görülmektedir. Verilecek sağlık
eğitimleri ile gebelerin ihtiyaç duydukları bilgilere kolaylıkla ulaşmaları sağlanabilir.
Anahtar Kelimeler: Gebelik, Hemşire, Ebe, Geleneksel uygulama