Ortaokul Matematik Ders Kitaplarında Üçgenler Konusunun Öğretiminde Kullanılan Örneklerin İncelenmesi


Creative Commons License

ŞAHİN B., Karakus F.

Manisa Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, cilt.12, sa.1, ss.88-110, 2024 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Örneklerin matematik öğretimindeki rolü alan yazında yapılan birçok çalışmada vurgulanmaktadır. Örnekler hem soyut matematiksel kavramların somutlaştırılmasında hem de bu kavramların anlaşılmasında önemli bir role sahiptir. Örneklere sıklıkla rastlanılan yerlerden biri de ders kitaplarıdır. Ders kitaplarında yer alan örneklerin incelenmesi yapılan öğretimin niteliği hakkında da ipuçları sunacaktır. Bu bağlamda, bu çalışmanın amacı ortaokul matematik ders kitaplarındaki üçgenler konusuna yönelik örnekleri incelemek ve sınıf düzeyine göre bu örneklerin nasıl değiştiğini belirlemektir. Çalışma nitel araştırma yaklaşımlarından doküman analizi yöntemi kullanılarak yürütülmüştür. Bu kapsamda 5, 6, 7 ve 8. sınıfa ait ortaokul matematik ders kitaplarındaki üçgenler konusuna yönelik örnekler incelenmiştir. Matematik ders kitaplarında üçgen konusundaki örnek türlerini belirlemek için Alkan (2016) tarafından geliştirilen örnek türleriyle ilgili teorik çatı kullanılmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Ortaya çıkan sonuçlar örnek türlerinin sınıf düzeyine göre farklılaştığını göstermektedir. Ortaokul matematik ders kitaplarında üçgenler ile ilgili sıklıkla standart, geliştirici ve başlangıç türü örneklere yer verildiği görülmüştür. Buna karşın 8. sınıf düzeyine kadar uç ve karşıt örneklere yer verilmediği, örnek dışı örneklere ise çok az yer verildiği tespit edilmiştir.
The role of examples in teaching mathematics is emphasized in many studies. Examples have an important role both in concretizing abstract mathematical concepts and in understanding these concepts. Examples are frequently in textbooks. Examining the examples in the textbooks will also provide clues about the quality of the teaching. The aim of this study is to examine the examples of triangles in middle school mathematics textbooks and to determine the changes in these examples according to grade level. Document analysis method was used. In this context, examples of triangles in middle school mathematics textbooks belonging to 5th, 6th, 7th and 8th grades were examined. In order to determine the types of examples in mathematics textbooks, the theoretical framework developed by Alkan (2016) was used. Descriptive analysis was used in the analysis of the data. The results show that the mathematical samples differ according to the grade level. It has been determined that standard, improving and startup examples about triangles are frequently included in middle school mathematics textbooks. On the other hand, it has been determined that extreme and counterexamples are not included at the 8th grade level, and non-example examples are rarely included at the same grade.