Akademik Veri Yönetim Sistemi
XV. Ulusal Veteriner Mikrobiyoloji Kongresi (Uluslararası Katılımlı), Şanlıurfa, Türkiye, 26 - 28 Ekim 2022, ss.28-29
Marek hastalığı (MD) tavukların yaygın lenfoproliferatif ve nöropatik hastalığıdır. Hastalık nadiren hindi, sülün ve kazlarda
da görülebilmektedir. Etiyolojik ajan Herpesviridae ailesinde Alphaherpesvirinae alt ailesindeki Mardivirus genusunun bir
üyesi olan Gallid alphaherpesvirus 2 veya Marek’s disease virus serotip 1 (MDV-1) olarak kimliklendirilmektedir. Son
yıllarda Türkiye’de ve diğer dünya ülkelerinde aşılı ve aşısız tavuk sürülerinde Marek hastalığı salgınları artış göstermiştir.
Amaç: Bu çalışmada Türkiye’de 10 yıllık süreçte (2011-2020) küçük/büyük kapasiteli tavuk işletmelerinde ortaya çıkan
Marek hastalığı salgınından elde edilen MDV-1 suşlarının MEQ geni genetik analizlerinin yapılması amaçlanmıştır. Çalışmada kullanılan klinik materyaller Elazığ ilçe/köy veya civar şehirlerdeki (Adıyaman,
Diyarbakır, Malatya) tavuk işletmelerinde ölüm veya iştahsızlık, durgunluk, halsizlik gibi semptom gösteren ve nekropsi
notları arasında çeşitli büyüklükte beyaz odaklar taşıyan ve karaciğer ve dalakların 2-3 kat büyümüş olduğu görülen
hayvanlardan elde edilmiştir. MDV-1’in MEQ genine spesifik PCR taraması sonrasında pozitiflik gösteren hayvanlar
çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışmada MEQ genleri tam uzunlukta (1020 nükleotit) amplifiye edilmiş ve 339 amino asit
uzunluğunda MEQ protein dizileri elde edilmiştir. Sekans ve filogenetik analizde yeni (11 MDV-1 suş; MW219788-
MWMW219798) ve diğer bazı Türk MDV-1 suşları ile referans MDV-1 suş/izolatları tercih edilmiş olup bu aşamada
MEGA-X software’den faydalanılmıştır. MEQ transaktivasyon/represyon bölgesindeki bozulmamış dörtlü ardışık prolin
(P) [PPPP] tekrarlarının fazlalığının (7-8) onkojeniteyi represe ettiğine dair raporlar mevcuttur. Bu çalışmada MDV-1
suşları very virulent (vv) ve very virulent plus (vv+) patotiplere benzer biçimde 3-5 arasındaki sayıda PPPP tekrar içerdiği
tespit edilmiştir. 2011 yılında Malatya ilinden elde edilen suşa ait MEQ aa dizisinin 153. pozisyonunda (P’den Q’a) sıklıkla
vv ve vv+ patotipli referans Amerikan suşlarında rastlanan yeni bir yer değiştirmeye rastlanmıştır. Filogenetik ağaçlar 1000
replikatta Maximum Likelihood metodu ve Tamura Nei modeli kullanılarak oluşturulmuştur. Filogenetik ağaç üzerinde
bazı Türk MDV-1’leri genogrup 1’de Avrupalı, Amerikan ve Asyalı v, vv ve vv+ patotipli suş/izolatlar ile aynı filogrupta
yer alırken bazıları genogrup II’de Amerikan suş/izolatları ile aynı filogrupta yer almıştır. MDV-1’in son yıllarda virülensini artırdığı ve aşılı sürülerde dahi bağışıklığı kırarak salgınlara yol açtığı
bilinmektedir. Bu çalışmada incelenen tavuk sürülerinden ikisinin aşılı (Herpes virus of turkey-HVT suşu) diğerlerinin
aşısız olduğu düşünüldüğünde alınacak başlıca tedbir güçlü hücresel ve humoral yanıt oluşturan HVT/SB-1
kombinasyonları veya CVI988 ile aşılamalarının yapılması olacaktır. Bunlara ilave olarak sıkı biyogüvenlik önlemleri
(dezenfeksiyonlar ve temiz çiftlik uygulamaları, uygun kabul uygulamaları, all in/all out politikası, kuş türüne ve sahaya
uyarlanmış doğru aşılama programları vb.) MD insidansını önemli ölçüde azaltabilecek ve böylece hastalıktan kaynaklanan
ekonomik kayıpların önüne geçilmiş olacaktır.
Marek's disease (MD) is a common lymphoproliferative and neuropathic disease of chickens. The disease can also rarely
be seen in turkeys, pheasants and geese. The etiologic agent is identified as Gallid alphaherpesvirus 2 or Marek's disease
virus serotype 1 (MDV-1), a member of the Mardivirus genus in the Alphaherpesvirinae subfamily in the Herpesviridae
family. In recent years, Marek's disease outbreaks have increased in vaccinated and unvaccinated chicken flocks in Türkiye
and other countries around the world. In this study, it was aimed to perform a genetic analysis of the MEQ gene of MDV-1 strains obtained from the
Marek's Disease outbreak that emerged in small/large capacity poultry farms in Türkiye over a 10-year time period (2011-
2020). The clinical materials used in the study were obtained from chickens raised in the poultry farms
in Elazığ county/village or surrounding cities (Adıyaman Diyarbakır, Malatya). Symptoms such as death or loss of appetite,
stagnation, and malaise were the common feature in these animals and they had 2-3 times enlarged liver and spleen with a
white focus of various sizes according to necropsy notes. Animals that showed positivity after MEQ-specific PCR screening
for MDV-1 were included in the study. In the study, MEQ genes were amplified in full length (1020 nucleotides) and MEQ
29
protein sequences with a length of 339 amino acids were obtained. In the sequence and phylogenetic analysis, new (11
MDV-1 strains; MW219788-MWMW219798) and some other Turkish MDV-1 strains and reference MDV-1 strain/isolates
were used, and at this stage they were performed by MEGA-X software. There are reports that the high number of
quaternary whole proline (P) [PPPP] repeats (7-8) in the MEQ transactivation/repression region contributes to the
repression of oncogenicity. In this study, MDV-1 strains contained 3-5 PPPP repeats, similar to very virulent (vv) and very
virulent plus (vv+) pathotypes. A new substitution, which is frequently encountered in reference American strains with vv
and vv+ pathotype, was found at position 153 (P to Q) of the MEQ aa sequence of the strain obtained from Malatya province
in 2011. Phylogenetic trees were created using the Maximum Likelihood method and Tamura Nei model in 1000 replicates.
On the phylogenetic tree, some Turkish MDV-1s were in the same phylogroup in genogroup 1 with European, American
and Asian strains/isolates with v, vv, and vv+ pathotypes, while some were in the same phylogroup with American
strains/isolates in genogroup II. It is known that MDV-1 has increased its virulence in recent years and caused epidemics by breaking the
immunity even in vaccinated flocks. Two of the chicken flocks examined in this study were vaccinated (Herpes virus of
turkey-HVT strain) and the others were unvaccinated. Accordingly, the main precaution should be to vaccinate with
HVT/SB-1 combinations or CVI988, which produce a strong cellular and humoral response. In addition to these, strict
biosecurity measures (disinfections and good farm cleaning, appropriate reception practices, all in/all out policy, correct
vaccination programs adapted to bird species and fields etc.) will significantly reduce the incidence of MD, thus preventing
economic losses from the disease.