Öğretmenlerin Akademik Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi


Arslan A., Göktaş O., Kayahan Yüksel D.

6. ULUSLARARASI BAŞÖĞRETMEN EĞİTİM VE YENİLİKÇİ BİLİMLER KONGRESİ, Ankara, Türkiye, 24 - 25 Kasım 2022

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Yaşadığımız yüzyıl, her bir bireyin sürekli olarak farklı alanlarda kendini güncellemesi, yeni beceriler

ve bilgiler edinmesini zorunlu kılmaktadır. Bilimsel merak, sürekli olarak yeni şeyler öğrenme isteği,

problemlere çözüm aramak için çaba göstermek bu bağlamda önemlidir. Gelişen ve değişen dünyada

farklı bilgilere ulaşabilmek için akademik okuryazarlık modern toplumlar için vazgeçilmez bir beceri

olarak kabul edilmektedir. Akademik okuryazarlığın toplumların gelişmişliği, refahı, kültürel aktarımı,

ekonomik ilerleyişinin desteklenmesi önemini artırmaktadır. Akademik okuryazarlık, bireylerin

edindikleri farklı bilgileri kavraması ve kullanması, karşılaştığı farklı problem durumlarında çözüm

temelli düşünmeyi öncelemesi ve elde ettiği farklı bilgileri yaşantısı içinde kullanma becerisidir.

Özellikle eğitim alanında öne çıkan bir kavram olan akademik okuryazarlık bireyin akademik başarısı

üzerinde de önemli bir etki oluşturmaktadır. Öğrenmenin yanı sıra asıl işi öğretmek olan öğretmenlerin

ise akademik okuryazarlıklarının gelişmiş olması bir toplumun geleceğini oluşturan gençler üzerinde

oldukça önemli bir etki sağlamaktadır.

Bu bağlamda araştırmanın amacı, lisansüstü eğitime devam eden öğretmenlerin akademik okuryazarlık

düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesidir. Nicel bir yaklaşımla tasarlanan araştırma

tarama desenindedir. Araştırmanın çalışma grubu İç Anadolu Bölgesinde bulunan bir devlet

üniversitesinin eğitim fakültesinde eğitim öğretim hayatına devam eden öğretmen adaylarından

oluşmaktadır. Araştırmada veri toplamak amacıyla öğrencilerin demografik bilgilerine ilişkin soruların

yer aldığı kişisel bilgi formu ve Demir ve Deniz (2020) tarafından geliştirilen “Akademik

Okuryazarlık Ölçeği” kullanılmıştır. Akademik Eğilim, Araştırma Süreci, Bilgi Kullanımı şeklinde

adlandırılan üç alt boyuta sahip olan ölçek toplamda 23 maddeden oluşmaktadır. Ölçek geliştirme

çalışmasında toplam puanda Cronbach Alpha değeri .87, bu çalışmada ise .90 olarak belirlenmiştir.

Araştırmada elde edilen verilerin analizinde yüzde ve frekans değerleri ile betimsel analiz yapılmıştır.

Ayrıca öğretmenlerin puan ortalamalarının cinsiyet, yaş, kıdem, lisansüstü eğitim dönemleri (ders-tez),

aldıkları lisansüstü eğitim türü, görev yaptıkları yer ve görev yaptıkları okul türü değişkenleri

açısından farklılaşıp farklılaşmadığı SPSS.25 analiz teknikleri kullanılarak incelenmiştir. Araştırmada

elde edilen bulgularda öğretmenlerin akademik okuryazarlık düzeylerinin yüksek olduğu, eğitim

dönemi, yaş ve eğitim türü değişkenleri açısından anlamlı farklılık gösterdiği (p<.05), ancak diğer

değişkenler açısından anlamlı farklılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır (p>.05). Ayrıca ölçeğin

toplam puanı ile alt boyutları arasında yüksek düzeyde bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir.

The century we live in requires each individual to constantly update himself in different fields and

acquire new skills and knowledge. Scientific curiosity, the desire to constantly learn new things, and

efforts to find solutions to problems are important in this context. In order to reach different

information in the developing and changing world, academic literacy is accepted as an indispensable

skill for modern societies. Supporting the development, welfare, cultural transfer and economic

progress of societies increases the importance of academic literacy. Academic literacy is the ability of

individuals to comprehend and use different information they have acquired, to prioritize solutionbased

thinking in different problem situations they encounter, and to use the different information they

have acquired in their life. Academic literacy, which is a prominent concept especially in the field of

education, also has an important effect on the academic success of the individual. The fact that the

academic literacy of the teachers, whose main job is to teach as well as learning, is developed, has a

very important effect on the youth who form the future of a society.

In this context, the aim of the research is to examine the academic literacy levels of teachers who

continue their postgraduate education in terms of various variables. The research designed with a

quantitative approach is in the scanning design. The study group of the research consists of teacher

candidates who continue their education in the education faculty of a state university in the Central

Anatolia Region. In order to collect data in the research, a personal information form including

questions about the demographic information of the students and the "Academic Literacy Scale"

developed by Demir and Deniz (2020) were used. The scale, which has three sub-dimensions called

Academic Tendency, Research Process, and Information Use, consists of 23 items in total. In the scale

development study, the Cronbach Alpha value was determined as .87 in the total score, and .90 in this

study. In the analysis of the data obtained in the research, descriptive analysis was performed with

percentage and frequency values. In addition, whether teachers' average scores differ in terms of

gender, age, seniority, postgraduate education period (course-thesis), postgraduate education type,

place of work and type of school they work in was examined using SPSS.25 analysis techniques. In

the findings obtained in the study, it was concluded that the academic literacy levels of the teachers

were high, there was a significant difference in terms of education period, age and education type

variables (p<.05), but there was no significant difference in terms of other variables (p>.05). In

addition, it was determined that there was a high level of correlation between the total score of the

scale and its sub-dimensions.