Akademik Veri Yönetim Sistemi
Selçuk Hukuk Kongresi III 2024, Konya, Türkiye, 5 - 07 Şubat 2024, cilt.1, sa.599, ss.97-118
Halka açık anonim ortaklıklarda ortaklıktan çıkarma ve satma hakkı,
birçok yabancı ülke hukuku ve AB hukukunda uzun bir süredir düzen-
leme alanı bulmakla birlikte; Türk hukukunda SerPK 27. maddesi ile ilk
kez düzenlenmiştir. Söz konusu hüküm uyarınca, pay alım teklifi veya
birlikte hareket etmek de dâhil olmak üzere herhangi bir şekilde elde
edilen payların halka açık ortaklığın paya bağlı oy haklarının Sermaye
Piyasası Kurulu tarafından belirlenecek orana ya da daha fazlasına
ulaşması durumunda bir hâkim ortak oluşmakta ve diğer pay sahipleri-
ni ortaklıktan çıkarma hakkı doğmaktadır. Azınlıkta kalan pay sahipleri
açısından ise paylarının hâkim ortak tarafından adil bedel karşılığında
satın alınmasını talep etme hakkı doğacaktır. O halde halka açık anonim
ortaklıklarda çıkarma hakkının kullanılması ön şart olarak bir haklı se-
bebe bağlanmamış; herhangi bir şekilde elde edilen nitelikli oy çoğunlu-
ğunu temsil eden paylara sahip olmak yeterli görülmüştür.
SerPK m. 27/4 hükmü bazı hususlara Kanun’da yer vermeyip,
SPK’nın düzenleme alanına bırakmıştır. Bu kapsamda öncelikle SerPK
m. 27’de yer alan çıkarma ve satma haklarına ilişkin usul ve esaslar
02.01.2014 tarihli ve 28870 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan II-27.1 sa-
yılı Ortaklıktan Çıkarma ve Satma Hakları Tebliği’nde düzenlenmiştir.
* Dr. Öğr. Üyesi., Sivas Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi,
İşletme Bölümü Ticaret Hukuku Anabilim Dalı, E-posta: fsavas@cumhuriyet.edu.tr,
ORCID:0000-0002-3915-8062.
210 ⬧ Firdevs Arslan
Daha sonra SPK, II-27.1 sayılı Tebliğ’i yürürlükten kaldırmış ve
12.11.2014 tarihli ve 29173 sayılı Resmi Gazete’de II-27.2 sayılı “Ortaklık-
tan Çıkarma ve Satma Hakları Tebliğ” yayımlamıştır. Nihayet bu ikinci
Tebliğ’in yerine SPK, SerPK’ da yapılan değişiklikler ve piyasadan gelen
talepleri de dikkate alarak hazırladığı “II-27.3 sayılı “Ortaklıktan Çıkar-
ma ve Satma Hakları Tebliği” 31.12.2020 tarihli ve 31351 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe koymuştur.
II-27.3 sayılı Ortaklıktan Çıkarma ve Satma Hakları Tebliği’nde çı-
karma hakkının doğumu ve kullanım şartlarına ilişkin önemli değişik-
liklere yer verilmiştir. Üzerinde durulması gereken önemli değişiklik-
lerden biri ise birlikte hareket eden kişiler tanımına ilişkindir. II-27.2 sa-
yılı Tebliğ’ de birlikte hareket eden kişiler, II-26.1 sayılı Pay Alım Teklifi
Tebliği’ndeki tanımı ile benzer şekilde, “Ortaklığın yönetim kontrolüne sa-
hip olmak amacıyla açık ya da zımni, sözlü ya da yazılı bir anlaşmaya dayana-
rak işbirliği yapan gerçek ya da tüzel kişiler” olarak tanımlanmaktaydı. An-
cak değişiklikle birlikte, ortaklığın yönetim kontrolüne sahip olmak
amacıyla bir anlaşmaya dayanarak iş birliği yapmak gerektiğine dair
yaklaşım terk edilmiştir. II-27.3 sayılı Tebliğ’ de birlikte hareket eden ki-
şiler kavramı yönetim kontrolü ölçütünden koparılarak, “çıkarma ve sat-
ma hakkının doğmasına sebebiyet verecek pay alımlarını açık ya da zımni, sözlü
ya da yazılı bir anlaşma çerçevesinde yapan gerçek veya tüzel kişiler” şeklinde
yeniden tanımlanmıştır. Bu surette, birlikte hareket etmenin kabulü için,
yönetim kontrolü elde etme amacı olmadan, çıkarma ve satma hakkının
kullanılmasına imkân verecek pay alımlarının birlikte anlaşmak suretiy-
le birden çok kişi tarafından yapılması yeterli görülmüştür. Bu surette
Tebliğimizde birlikte hareket etmenin pay sahipleri arasında pay alımla-
rına ilişkin bir iş birliğine indirgenmiş olması hususunun giderdiği ak-
saklıklar ve oluşturduğu muğlak noktalar üzerinde durulacaktır.
Anahtar Kelimeler: Sermaye Piyasası Kanunu, Çıkarma Hakkı, Sat-
ma Hakkı, Yönetim Kontrolü, Birlikte Hareket Etme