Amasya’daki Sosyal ve Dini Müesseselerin İktisadi YaşamdakiRolleri (I. Mahmud Devri-1730/1754)


Yüksel A., Karademir Z.

ULUSLARARASI AMASYA SEMPOZYUMU, Amasya, Türkiye, 4 - 07 Ekim 2017, cilt.1, ss.721-735

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: Amasya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.721-735
  • Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Hemen her toplumda olduğu gibi Osmanlı toplumunda da dini temelde kurulmuş olan müesseseler iktisadi alana müdahil olmuşlardır. Vakıflar başta olmak üzere onların akaratı içinde bulunan diğer müesseseler üretim-tüketim düzeninde mutlaka yer alma ihtiyacı duymuşlardır. Amasya için de aynı durum söz konusudur. Kent merkezli vakıflar ve zaviyeler, Osmanlı tarihi içerisinde gerek şehirde gerekse kırsalda ekonomik yaşamın merkezinde rol almaya devam etmişlerdir. Bu minvalde I. Mahmud devri (1730-1754) Amasya’sında bu kurumların hangi mali alanlarda rol aldığı bu bildirinin ana temasını oluşturmaktadır. Vakıflar ve zaviyeler ile medreselerin kentte ya da kırsaldaki iktisadi eğilimlerinin yönü tespit edilmeye çalışılacaktır. Eyalet-i Rum sınırları içinde yer alan Amasya’da vakıf ve zaviyelerin faaliyet gösterdikleri mali alanlarda karşılaştıkları hukuki sorunlar da bildiri kapsamında ele alınacaktır. Sivas Ahkâm defterleri ile dönem kronikleri çalışmanın beslendiği temel iki arşiv kaynağını oluşturmakta olup çağdaş literatür de bildirinin oluşumuna katkı sağlayacaktır. 

As happened in all other societies, the institutions based on the religion field intervened the economic area in the Ottoman Empire. These institutions especially the waqfs and their addenda establishments needed to take a place in the production-consumption system. The same is true for Amasya. The waqfs and zaviyes established in the centre had been having a role in the centre of the economic life both in the city and in the rural. At this mean the main topic of this proclamation is roles of those institutions in Amasya in the era of Mahmud I (1730-1754). It would be tried to be explain that the financial tendencies of waqfs, zaviyes and medreses. The juristically problems in their activities in the economic area of the waqfs and zaviyes in Amasya which was one part of Eyalet-i Rum is amongst the topics of this proclamation. Sivas Ahkâm Defters and the chronicles of the era are the main two-archive sources which will feed the proclamation and the contemporary literature will contribute the formation of the article.