PESTİSİTLERİN YERALTI SUYU VE YÜZEY SULARI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN İNCELENMESİ

Sarıoğlu Cebeci M., Taş Divrik M.

KENDİNİ YENİLEYEN TARIM, Dr. Öğr. Üyesi Zeynep SÖNMEZ, Editör, İKSAD Yayınevi, Ankara, ss.97-111, 2023

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Diğer
  • Basım Tarihi: 2023
  • Yayınevi: İKSAD Yayınevi
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.97-111
  • Editörler: Dr. Öğr. Üyesi Zeynep SÖNMEZ, Editör
  • Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Pestisitler, bitki koruma ürünleri ve biyositlerin içinde aktif madde olarak bulunan maddelerdir. Nüfus artışı, gıda tüketimindeki artış ve tarım ürünlerinin ihracatı, çoğunlukla pestisitlerin yoğun kullanımına dayanan tarımsal üretimin artmasına neden olur. Tarımda yaygın olarak kullanılan pestisitler yeraltı sularına ve yüzeysel sulara karışabilir ve içme suyunda, sulamada sorun yaratabilir. Avrupa Birliği  hedef pestisit için içme suyunda izin verilen maksimum  konsantrasyonu olarak 0,1 µg L−1 olarak belirlemiştir. Pestisitler su ortamını düşük seviyelerde olumsuz etkileyebileceğinden ve yeraltı suyunda eser seviyelerde analiz edilmesi gerekir. Bu kimyasallardan bazıları insanlar ve diğer yaşam formları için potansiyel risk ve çevre üzerinde istenmeyen yan etkiler oluşturmaktadır. Pestisit hedeflenen zararlılar için öldürücü olmalı, ancak insan dahil hedef olmayan türler için öldürücü olmamalıdır. Tarımın yoğun olduğu bölgelerdeki su kütlelerindeki pestisit kalıntılarının değerlendirilmesi ve yeraltı ve yüzey sularındaki pestisit kalıntılarının karşılaştırılması çok önemlidir. Ayrıca pestisitler çevrede kaldıkları ve organizmalarda biriktikleri için son derece zehirli olarak değerlendirilmektedir. Ayrıca bu kirleticiler insanlar üzerinde zararlı etkiler oluşturmakta ve kanser, kısırlık, malformasyon gibi ciddi sağlık sorunlarına ve bunun sonucunda DNA mutasyonu ve oksidatif strese bağlı olarak kromozomal değişikliklere neden olabilmektedir. Bunların her ikisi de yaşlanma ve Parkinson, Alzheimer gibi hastalıklarla ilişkilidir.

Pestisitlerin çoğunluğu biyolojik olarak kolayca parçalanamaz, dolayısıyla yalnızca temel arıtma yöntemlerinin kullanıldığı arıtma tesislerinde giderilemezler. Bu kirletici maddeleri sudan uzaklaştırmak için gama ışınlaması, biyoremidasyon, membran filtrasyon, ileri oksidasyon işlemleri ve adsorpsiyon gibi yöntemler kullanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, su kıtlığının ve ihtiyacının her geçen gün arttığı dünyada temiz su ihtiyacını karşılamak için pestisitlerin genel özellikleri, çevresel riskleri ve bu bileşiklerin ekosistemlerdeki olumsuz etkileri gibi çevredeki ana yönlerini vurgulamak ve yeraltı suyu yüzeysel su ve atıksu arıtma tesisi çıkış suyu ortamlarında uygun arıtma ihtiyacını ortaya koymaktır.