SAĞLIK OKURYAZARLIĞI İLE ORGAN BAĞIŞI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ARAŞTIRILMASI


Gökkaya D., Cansever İ. H., Karaman M., şenol o.

Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sa.66, ss.83-96, 2025 (TRDizin) identifier

Özet

Yetersiz organ bağışı nedeniyle her yıl kurtarılabilecek binlerce hasta hayatını kaybetmektedir. Organ bağışının önündeki en önemli engellerden biri de bilgi eksikliğidir. Bilgi eksikliği sağlık okuryazarlığıyla doğrudan ilişkilidir. Düşük sağlık okuryazarlığının bireylere ve topluma yönelik olumsuz etkileri vardır. Bu araştırma, sağlık okuryazarlığının organ bağışı tutumu üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği ve Organ Nakli ve Bağışı Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Katılımcıların (N=652) %69,3'ü kadın, %51,2'si evlidir. Katılımcıların yaş dağılımında %58,1'i 20-30 yaş aralığında olup, %49,8'i lisans mezunudur. Cinsiyetler, yaş grupları ve medeni durumlar arasında sağlık okuryazarlığı ve organ bağışı tutumları bakımından anlamlı fark bulunmuştur. Eğitim düzeyi ile organ bağışı tutumu arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Araştırma, katılımcıların sağlık okuryazarlığının organ bağışına yönelik tutumlarını, organ bağışına yönelik olumlu tutumu ve organ bağışına yönelik olumsuz tutumu anlamlı ve olumlu yönde etkilediğini göstermektektedir.
Thousands of patients who could be saved lose their lives every year due to insufficient organ donation. One of the most important barriers to organ donation is lack of knowledge. Lack of knowledge is directly related to health literacy. Low health literacy has negative effects on individuals and society. This study aims to examine the effect of health literacy on organ donation attitude. Health Literacy Scale and Organ Transplantation and Donation Attitude Scale were used in the study. Of the participants (N=652), 69.3% were female and 51.2% were married. The age distribution of the participants was 58.1% between 20-30 years and 49.8% were undergraduate graduates. Significant differences were found between genders, age groups and marital status in terms of health literacy and organ donation attitudes. A significant difference was found between education level and organ donation attitude. Finally, the study showed that participants' health literacy significantly and positively affected their attitudes towards organ donation, positive attitudes towards organ donation and negative attitudes towards organ donation.