Akademik Veri Yönetim Sistemi
Değişen Dünyada Aile ve Çocuğun İnşası, Coşkun Baba,Mustafa Taktak, Editör, Ravza Yayıncılık, İstanbul, ss.137-150, 2024
Kişilik, bireysel tavır, tutum ve tecrübe sahibi bir kişinin davranış biçimini ve tutarlılığını etkileyen sübjektif bir yapıdır. Kişilik gelişiminde rol oynayan birtakım bireysel ve çevresel faktörler bulunmaktadır. Bahsedilen çevresel faktörlerin başında çocuğun karşılaştığı ilk ve en önemli sosyal çevre olması bakımından aile gelmektedir. Anne ve babaların çocuk yetiştirirken sergiledikleri olumlu veya olumsuz tutumlar, bireylerin kişilik, ahlaki, dini, iletişim becerileri, ruhsal durumu gibi pek çok yönden gelişimlerini etkilemektedir. Çocukluk dönemlerinde aile ile ilişkiler çerçevesinde temelleri atılan ve çoğunlukla birtakım engellenmeler sonucunda ortaya çıkan saldırganlık yol açtığı durumlar bakımından fiziki ve sözel olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Ayrıca eylemin yapılma amacı bakımından yapılan bir başka ayrıma göre ise saldırganlık dürtüsel/tepkisel ve araçsal olarak kategorize edilmektedir. Literatürde psikolojik anlamda saldırganlığın kaynağı ile ilgili farklı fikirler öne sürülmüştür. Biyolojik temelli kuramcılar saldırganlığın organizmanın işleyişindeki bozukluktan kaynaklandığını iddia ederken engellenme-saldırganlık kuramı, bireyin hedeflediği bir amaca ulaşması dışarıdan gelen bir sebeple engellediğinde ortaya çıktığını savunmaktadır. Sosyal öğrenme kuramına göre ise insan saldırganlık içgüdüsüyle doğmamaktadır, saldırganlığı da diğer her şey gibi başkalarını gözlemleyerek veya doğrudan tecrübe ederek öğrenmektedir. Buna göre çocuklar ebeveynleri ile kurdukları ilişkiler başta olmak üzere akranları ile yaşadıkları tecrübeler, maruz kaldıkları sosyal çevre ve medya unsurları gibi şartlardan etkilenerek saldırgan tutum geliştirebilmektedirler. Mevcut araştırma, saldırgan tutumların gelişimini etkileyen faktörleri ve özellikle çocukluk çağından itibaren bireyler tarafından algılanan ebeveyn tutumlarının saldırgan davranışlar ile olan ilişkisini ortaya koymayı hedeflemektedir. Nitel bir araştırma olan ve doküman derlemesi yöntemi ile kaleme alınan bu çalışmada çocuklarda saldırganlık ve ebeveyn tutumları hakkındaki literatür incelenmiş olup söz konusu iki değişkenin birbiri karşısındaki konumları yorumlanmıştır.