Genelleme, en önemli cebirsel eylemlerden biridir. Öğrencinin genelleme yeteneğini geliştirme, matematik öğretim programlarının önemli amaçlarındandır. Bu sebeple, genelleme yaparken öğrencinin zihninde olup bitenler hakkında fikir sahibi olunmasının yapılan öğretimin niteliğini artıracağı düşünülmektedir. Öğrenen odaklı transfer, öğrencinin karşılaştığı bilgiyle zihninde var olan bilgisi arasında nasıl benzerlik kurduğunu açıklamaktadır. Dolayısıyla öğrencinin zihninde gerçekleşenler, araştırmacının odağındadır. Bu çalışmada bilgiye ve genelleme eylemine ait psikolojik modeller temele alınarak, öğrenen-odaklı transfer yaklaşımı açısından genellemeyi açıklayan bilişsel bir model sunulmaktadır. Modele göre öğrenciler benzer durumları ilişkilendirerek örüntünün sabit olup olmadığının araştırmakta ve kuralı verilen durumun ötesine genişletmektedirler. Bu aşamalar genelleme sürecinin düşünme yollarını oluşturmaktadır. Zihinde gerçekleşen bu süreçler sonucunda elde edilen ürünler ise genelleme eylemine ait anlama yollarını oluşturmaktadır. Bu çalışmada, öğrencilerin genelleme süreçleri ile ilgili yaklaşımlar ve modelin bu yaklaşımlarla ilişkisi de bu makalede incelenmektedir.
Generalization is one of the most important algebraic actions. The development of students’ generalization skills is an important goal of mathematics curricula. Being aware of what happens in students’ minds during a generalization action is thought to increase teaching quality. The actor-oriented transfer perspective explains how students relate new knowledge with existing knowledge. Researchers focus on what happens in students’ minds during this process. Based on psychological models of knowledge and mental act of generalization process, a cognitive model on generalization from actor oriented transfer is provided in this study. According to the model, students relate similar situations and search whether the pattern is constant, then extend the rule beyond the given situation. These stages constitute the ways of thinking of the generalization act. The products obtained as a result of these processes are the ways of understanding of the generalization act. To this end, this paper aims to investigate several approaches to students’ generalization processes and the relationship of the actor-oriented transfer with these approaches.
