Gilles Deleuze’ün göçebe felsefesi ve Flanör düşünce ekseninde Only Lovers Left Alive filmini kavramak


Creative Commons License

İpek Ö.

RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, sa.32, ss.1419-1428, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Amerikalı bağımsız film yönetmeni Jim Jarmusch, mezuniyet projesi olarak yapımına başladığı ve daha sonra uzun metraj hâline getirdiği Permanent Vacation filminden itibaren bir flanör edasıyla kenti temaşa eden karakterleri odağına alır. Kentin sapa noktalarına varıncaya kadar pek çok yeri dolaşan bu karakterler, gördüklerinden yola çıkarak zihinlerinde bir anlam haritası oluştururlar. Üstelik Jarmusch sadece bu flanörü andıran gözlemci tiplemelerle değil, türleri yapıbozumuna uğratan sinemasal yaklaşımıyla da öne çıkan bir yönetmendir. Çektiği filmleri janr sineması kalıplarının dışına çıkararak onlara birtakım ayrıksı özellikler katan Jarmusch, yönettiği her filmin hem olay örgüsünü hem de karakterlerini farklı bir imge rejimi ve anlatı yapısıyla çevreler. Bu açıdan Jim Jarmusch’u Deleuze’ün göçebe düşüncesi ile bir araya getirmek de mümkündür. Ayrıca bu çalışmada ele alınan Only Lovers Left Alive filmi, flanör tiplemelerin yanı sıra Deleuze’ün göçebe felsefesinden izler taşıyan karakterlere de yer verir. Bu çalışmada Jim Jarmusch filmlerinin Deleuze’ün göçebe felsefesi ve flanör düşünce ile kesişen yanları ele alınmaktadır. Yönetmenin 2013 yılında çektiği Only Lovers Left Alive filmi her iki başlığın bir arada incelenmesine uygun bir anlatı sunduğu için seçilmiştir. Bu çalışmanın ortaya koyulmasında nitel araştırma yöntemlerinden biri olan betimsel analiz yöntemine başvurulmuştur. Bu yöntem, çeşitli veri toplama teknikleri uygulanarak bulgulanmış verilerin, önceden sınıflara ayrılarak uygun temalara göre özetlenmesine dayanır. Bu yöntem kullanılarak elde edilen bulguların okura sistematik bir şekilde yorumlanıp aktarılması amaçlanmaktadır.