Akademik Veri Yönetim Sistemi
Studies on Social Insights, cilt.5, sa.2, ss.46-76, 2025 (Hakemli Dergi)
ABSTRACT
This study focuses on the question of how individual characteristics affect sustainable consumption behaviors. Within this scope, the study aims to examine individuals' lifestyles, personality traits, motivations, and sustainable consumption behaviors within the framework of demographic variables. Data collected from 518 participants using convenience sampling methods were analyzed using statistical software packages. The study, which included an Independent Sample T-Test, One-Way ANOVA, and Cluster Analysis, yielded the following results: Individuals' perceptions of lifestyle differ according to marital status, age, and occupation. Personality differs according to gender, marital status, age, education, and occupational groups. Motivations differ according to marital status and age, while no differences were observed in other variables. When examining the variation in sustainable consumption behavior according to demographic variables, it was observed that it differs according to marital status, age, education, and occupational groups. In addition, personality, lifestyle, motivations, and the sub-dimensions that constitute sustainable consumption were subjected to cluster analysis. The study, which used the hierarchical clustering method, divided individuals into two clusters: those with high and medium levels of awareness. The results of the cluster analysis revealed that the variable with the highest importance level was the self-efficacy variable from the multidimensional personality sub-dimensions, with an importance level of 100%. The variable with the lowest importance level was found to be the motivations dimension. Based on the study results, it was concluded that demographic differences could yield different results or show variations depending on the variables. Various recommendations were made based on the obtained results.
ÖZET
Bu çalışma, bireysel özelliklerin sürdürülebilir tüketim davranışlarını ne ölçüde etkilediği sorusuna odaklanmaktadır. Bu kapsamda yapılan çalışma bireylerin yaşam tarzı, kişilik özellikleri, güdüleri ve sürdürülebilir tüketim davranışlarının demografik değişkenler çerçevesinde incelenmesini amaçlamaktadır. 518 katılımcıdan kolayda örnekleme yöntemiyle toplanan veriler istatistik paket programları yardımıyla analiz edilmiştir. Bağımsız Örneklem T Testi ve Tek Yönlü Anova ve Kümeleme analizi yapılan çalışmada sonucunda şu sonuçlara ulaşılmıştır. Bireylerin Yaşam tarzı algıları medeni durum, yaş ve mesleklere göre farklılık göstermektedir. Kişilik ise cinsiyet, medeni durum, yaş, eğitim ve meslek gruplarına göre farklılık göstermektedir. Güdüler medeni durum ve yaşa göre farklılık gösterip diğer degişkenlerde farklılığa rastlanılamamıştır. Sürdürülebilir tüketim davranışının demografik degişkenlere göre değişimine bakıldığında medeni durum, yaş, eğitim ve meslek gruplarına göre farklılaştığı görülmüştür. Çalışmada ayrıca kişilik, yaşam tarzı, güdüler ve sürdürülebilir tüketimi oluşturan alt boyutlar itibariyle kümeleme analizine tabi tutulmuştur. Hiyerarşik kümeleme yöntemi kullanılan çalışma yüksek ve orta algı seviyesine sahip kişiler olarak iki kümeye ayrılmıştır. Kümeleme analizi sonucunda en yüksek önem derecesine sahip olan değişkenin çok yönlü kişilik alt boyutlarından öz yeterlilik değişkeni olduğu ve önem derecesinin %100 olduğu görülmüştür. En düşük önem derecesine sahip değişken ise güdüler boyutu olduğu analiz sonucunda ortaya çıkmıştır. Çalışma sonuçları itibariyle demografik farklılıkların değişkenlere göre farklı sonuçlar verebildiği veya değişiklik gösterebildiği sonucuna varılmıştır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda çeşitli önerilerde bulunulmuştur.