TOKAT GAZİOSMAN PAŞA ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT DERGİSİ, cilt.7, sa.1, ss.151-178, 2019 (Hakemli Dergi)
Osmanlı âlimlerinden Ahmed b. Süleyman b. Kemal Paşa hakkında birçok
bilimsel çalışma yapılmıştır. Bu yazı makaleler, internet siteleri, kütüphane
kayıtları, Ulusal Tez Merkezi, İslam Araştırmaları Merkezi, dijital
kütüphaneler ve kitaplar taranarak İbn Kemal hakkında yazılan eserlerin bir
listesi oluşturulmuştur. İbn Kemal h. 873 (1469)’te Tokat’ta doğmuştur. Asker
olarak görev yaparken sonra ilmiye sınıfına geçmiştir. Müderrislik, kadılık,
kazaskerlik ve şeyhülislâmlık görevlerinde bulunmuştur. H. 940 (1533)’ta
vefat etmiştir. İbn Kemal’e tarih, dil, fıkıh, tefsir, hadis, kelam, ahlak, felsefe ve
tıp gibi birçok alanda 179-360 arasında eser nispet edilmiştir. Yazma halindeki
bu eserlerin bir bölümü tahkik edilerek basılmıştır. Farklı eserlerde verilen
rakamlar eserlerini tespit hakkında yeterli çalışmanın henüz yapılmadığını
bize göstermektedir. Bunun için İbn Kemal’e ait eserlerin belirlenmesi, ona ait
olmadığı halde ona nispet edilen eserlere işaret edilmesi gerekli bir çalışmadır.
Bunun için Tokat Valiliği bünyesinde kurulan Şeyhülislam İbn Kemal
Araştırma Merkezi aktif hale getirilebilir. İbn Kemal’e ait olduğu tespit edilen
eserler bu merkez himayesinde kurulacak kütüphanede bir araya getirilebilir.
Matbu ve yazma eserleri günümüz imkânları kullanılarak araştırmacıların
kolayca ulaşabileceği hale getirilebilir. Bu ve benzeri çalışmalar, bir vefa borcu
olduğu kadar, bilimsel önem de taşımaktadır.
Anahtar Kelimeler: İbn Kemal, Kadı, Şeyhülislam, Tokat, Ahlak.
SCHOLARY WORKS ON IBN KEMAL
Abstract
There have been numerous scientific works on Ahmad b. Sulayman b.
Kemal Pasha who was an Islamic scholar among the Ottomans. This article
includes a list of works written about Ibn Kemal by scanning articles,
internet sites, library dates, National thesis Center, Islamic Research
Center, digital libraries and books. Ibn Kemal was born in 1469 CE (837
AH) in Tokat. While serving for the army he passed into the 'ilmiye class'.
He had been serving as a Mudarris, a Qadi , a Qadi-ul asker1 and a Shaykhal Islam. He died in 1533 CE (940 AH). Ibn Kemal has been referred to
works between 179-360 in many fields such as history, language, Fiqh,
Tafsir, Hadith, Kalam, Akhlaq, philosophy and medicine. One part of these
works were verified and printed. The numbers given in different works
show that there is not enough work done yet to determine their works. For
this, the identification of Ibn Kemal's work is a necessary work to show
which works are referred to him although they are not his. That for the
'Shaykh ul-islam Research Center' which is established within the Tokat
Governorship can be activated. The works that are identified as Ibn
Kemal's can be brought together in the library which will be built in this
center. Printed and handwritten manuscripts can be made available to
researchers easily by using today's facilities. This and similar studies are
of scientific importance as well as a duty of loyalty.