Jean Echenoz'un Bir Yıl (Un An) romanının çeviri stratejileri yöntemiyle incelenmesi


Güler S. D., Dalak T.

Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi (Online), sa.20, ss.287-299, 2025 (Hakemli Dergi)

Özet

Fransız roman yazarı Jean Echenoz minimalist stilin en önemli temsilcilerindendir. Minimalizm (küçürek yapı) az yazıp çok şey söyleme yöntemidir. Yazarın Türkçeye Mehmet Emin Özcan tarafından Bir Yıl olarak çevrilmiş olan Un An adlı romanı da minimalist bir yapıttır. Yapıtta çevirmenin kaynak dilden hedef dile aktarımı sırasında benimsediği çeviri stratejilerinin neler olduğu eksenindeki bu çalışmada stratejinin tanımı yapılmış, çeviri stratejilerinin kuramsal arka planı verilerek söz konusu romanda hangi çeviri işlemlerinin gerçekleştiği uygulamalı olarak ele alınıp değerlendirilmiş ve yorumlanmıştır. Kaynak dilin kültüründe anlam kaybını önlemek ve hedef dilin kültürüne yakın bir çeviri yapmak için kullanılan çeviri stratejileri çevirmenlere çeviri eylemini gerçekleştirme sırasında yardımcı olduğu gibi çeviri eleştirisi için de veri sağlayan özelliğiyle dikkate değerdir. Dünyaca tanınan ve uluslararası düzeyde çevirileri yapılan Jean Echenoz’un romanının karşılaştırmalı çeviri çalışmasının seçilmesinin nedeni çağdaş bir eserin nasıl çevrildiğini gözlemlemek, çeviri stratejileri bağlamında hangi yöntemlerin uygulamaya konulduğunu saptamak ve bulgulardan hareketle en çok hangi çeviri stratejilerine başvurulduğunu ortaya koymaktır. Çağdaş bir yazarın çağdaş çevirmenler tarafından nasıl çevrildiğinin değerlendirmesini yapmanın alana katkı sağlayacağı öngörülmektedir. Roman boyunca çeviri stratejilerinin taranması yöntemiyle elde edilen verilerden yola çıkarak, çeviride en çok yerelleştirme/yerlileştirme stratejisinin benimsendiği ve bu doğrultuda da kaynak metindeki dilsel, kültürel yapıların hedef kitleye en uygun şekilde aktarımının yapılmasını sağlayan iletişimsel çevirinin gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.

French novelist Jean Echenoz is one of the most important representatives of the minimalist style. Minimalism is a method of writing less and saying more. The author’s novel Un An, translated into Turkish as Bir Yıl by Mehmet Emin Özcan, is also a minimalist work. In this current study, based on the translation strategies adopted by the translator during the transfer from the source language into the target language in the novel, the definition of the strategy is made, the theoretical background of the translation strategies is given, and the translation processes carried out in the novel in question are practically discussed, evaluated and interpreted. Translation strategies used to prevent loss of meaning in the culture of the source language and to make a translation close to the culture of the target language are notable for not only helping translators during the translation action but also providing data for translation criticism. The reason for choosing a comparative translation study of the world- renowned and internationally translated novel of Jean Echenoz is to observe how a contemporary work is translated, to determine which methods are put into practice in the context of translation strategies, and to reveal which translation strategies are most used based on the findings. It is anticipated that evaluating how a contemporary author is translated by contemporary translators will contribute to the field. Based on the data obtained by scanning the translation strategies throughout the novel, it has been concluded that the localization/domestication strategy is mostly adopted in translation, and in this direction, communicative translation is carried out, which ensures the transfer of the linguistic and cultural structures in the source text to the target audience in the most appropriate way .