Akademik Veri Yönetim Sistemi
UTAK SOSYAL BİLİMLER KONGRESİ, Podgorica, Karadağ, 27 - 30 Kasım 2024, ss.39, (Özet Bildiri)
Bu çalışma, Osmanlı coğrafya
bilimcileri tarafından “İstanbul’un bir parçası” olarak anılan Selanik
bölgesinin memleha mültezimi olan Mustafa Destan Bey’in, Çek bazerganının kefil
olduğu ticari işlemlerle ilgili sorumlulukları vurgulamaktadır. Söz konusu yükümlülükler
hem mali hem de ticari ilişkilerin düzenlenmesi açısından büyük öneme sahiptir.
Mustafa Destan Bey ile Çek
Bazerganı Kamanto arasındaki mevcut meseleler Ekim 1854-Nisan 1855 tarihleri
arasında mahkemeye taşınmıştır. Bu bağlamda Selanik Valisi’ne hitaben yazılan
tahrirat örneklerinde, önceki valinin uygulamalarının ve mevcut durumun göz
önüne alınarak bir karar verilmesi talep edilmektedir. Daha sonra ise bu
konuların Divan-ı Hümayun’da görüşülmesi gerektiği ifade edilmiştir. Ele alınan
belgeler sadece davanın detaylarının incelenmesi bakımından değil aynı zamanda
Osmanlı yargı süreçleri ve adli düzenin işleyişine dair bilgilere yer vermesi
açısından da dikkate değerdir. Ayrıca Selanik bölgesindeki mali mükellefiyetler
ve kefalet meseleleri hakkında bilgi verilmektedir. Bu mali şeffaflığı ve
adaletin sağlanmasını amaçlayan bir süreçtir.
Çalışmanın detayında ise belgelerde
gözlemlendiği haliyle mali işlemlerdeki aksaklıklar ve bu durumun yaratacağı
olumsuz sonuçlar detaylandırılmakta, özellikle hazineye karşı olan
yükümlülüklerin yerine getirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Bu durum hukukun
üstünlüğünü ve adaletin sağlanmasını hedefleyen bir yaklaşımdır. Osmanlı
İmparatorluğu’nun mali yönetimi, hukuk sistemi ve bürokratik işleyişi hakkında
önemli bilgiler sunan çalışmaya Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde tespit ettiğimiz
vesika grubu öncülük etmiştir.