5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Edebi Türlerin Kullanım Durumunun İncelenmesi

Creative Commons License

Zabun E., Ablak S.

IV. Internatıonal Kayseri Scıentıfıc Studıes Congress, Kayseri, Türkiye, 21 Aralık 2024, ss.46-54

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Kayseri
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.46-54
  • Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli kapsamında hazırlanan 2024 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı bağlamında 2024-2025 eğitim öğretim yılında okutulan ve iki kitaptan oluşan ortaokul beşinci sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarında kullanılan edebi türlerin çeşitliliği ve dağılımı hakkında nitel bir inceleme yapmaktır. Nitel araştırma yaklaşımı çerçevesinde yürütülen bu çalışmada, doküman incelemesi yoluyla elde edilen bulgular, betimsel analizi tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, her iki sosyal bilgiler kitabında da öğrencilerin dikkatini çekmek ve farklı yazın türleriyle tanıştırmak amacıyla çeşitli edebi türlere yer verildiği görülmüştür. Özellikle birinci kitapta şiir, anı ve senaryo; ikinci kitapta ise şiir ve atasözleri gibi edebi türlerin yer aldığı tespit edilmiştir. İncelenen kaynaklarda farklı edebi türlerin kullanılması, öğrencilere daha zengin bir okuma deneyimi sunarak dil becerilerini ve metinleri farklı türlere göre ayırt etme yeteneklerini geliştirmelerine katkı sağlayacaktır. Bu durum, sosyal bilgiler öğretiminde edebi türlerin önemli bir yere sahip olduğunu ve öğrencilerin farklı metin türleriyle karşılaşmalarına imkân sağlandığını göstermektedir. Araştırma sonuçları öğrencilerin dil becerileri ve metin ayrım yetenekleri üzerindeki olumlu etkileri olacağını düşündürmektedir. Araştırma sonucunda alan öğretmenlerine ve program geliştirme uzmanlarına önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Sosyal bilgiler, ders kitabı, edebi türler.

The main purpose of this study is to conduct a qualitative examination of the diversity and distribution of literary genres used in fifth-grade social studies textbooks for the 2024-2025 academic year. In this study conducted within the framework of a qualitative research approach, the results obtained through document review were analyzed using the content analysis technique. According to the analysis results, it was seen that both social studies books included various literary genres in order to attract students' attention and introduce them to different literary genres. It was determined that poetry, memoir and scenario were included in the first book in particular, and poetry and proverbs were included in the second book. The use of different literary genres in the examined sources will provide students with a richer reading experience and contribute to their development of language skills and the ability to distinguish texts according to different genres. This situation shows that literary genres have an important place in social studies teaching and that students are provided with the opportunity to encounter different text genres. The research results suggest that they will have positive effects on students' language skills and text discrimination skills. As a result of the research, suggestions were made to field teachers and program development experts.

Keywords: Social studies, textbook, literary genres.