Akademik Veri Yönetim Sistemi
ATAG28 Aktif Tektonik Araştırma Grubu Çalıştayı, Aydın, Türkiye, 5 - 07 Kasım 2025, ss.8-9, (Özet Bildiri)
Türkiye Paleosismoloji Araştırmaları Projesi: Tarihsel Dönem Depremlerinin Belirlenmesine Yönelik Çalışmalar
Deprem kaynaklı zararların azaltılmasında, afet öncesi gerçekleştirilecek çalışmalar büyük önem
taşımaktadır. Bu kapsamda, depremlere neden olan diri fayların tüm yönleriyle araştırılması ve düzenli bir
bilgi altyapısının oluşturulması, afet öncesi yapılması gereken temel çalışmaların başında gelmektedir. Ülke
genelindeki diri fayların uzunlukları, nitelikleri, segmentasyon yapıları, geometrik özellikleri, deprem
tekrarlanma aralıkları, kısa dönem kayma hızları, kırılma zonunun derinlik ve genişliği ile tek bir depremde
meydana gelebilecek en büyük yer değiştirme miktarı gibi parametreler bu bilgi altyapısının temel
bileşenlerini oluşturmaktadır.
Diri fayların ayrıntılı geometrik özelliklerini ortaya koyacak ölçeklerde haritalanması, bu verilerin
derlenmesi ve analiz edilmesini kolaylaştırmaktadır. Bu doğrultuda, Maden Tetkik ve Arama Genel
Müdürlüğü (MTA) tarafından 2013 yılında yayımlanan Türkiye Diri Fay Haritası, olası depremlerin konum
ve büyüklük tahminlerinde önemli katkılar sağlamıştır. Ancak, depremlerin zamanlaması ve tekrarlanma
sıklığına ilişkin öngörüler, mevcut bilgi birikimiyle dar zaman aralıklarında kesin olarak
belirlenememektedir. Bu konuda daha güvenilir yaklaşımlar, yeterli sayıda gerçekleştirilecek
paleosismolojik hendek çalışmaları ile elde edilebilecek verilere dayanmaktadır.
Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı (UDSEP-2023) ile sonrasında hazırlanan Türkiye Afet Risk
Azaltma Planı (TARAP) çerçevesinde, söz konusu diri fay verilerinin sistematik biçimde elde edilebilmesi
amacıyla, MTA Jeoloji Etütleri Dairesi Başkanlığı koordinasyonunda Türkiye Paleosismoloji Araştırmaları
Projesi (TÜRKPAP) 2012 yılında başlatılmıştır. Projenin temel hedefi, Türkiye Diri Fay Haritası’nda yer
alan 485 adet diri fayın paleosismolojik davranışlarının belirlenmesi, sonuçların ulusal bir veri tabanında
toplanarak deprem tehlike analizlerinde kullanılmasını sağlamaktır.
Paleosismoloji çalışmaları tamamlanan her fay veya fay sistemi için hazırlanan raporlar, ulusal
paleosismoloji veri tabanına aktarılmakta ve bu bilgiler deprem tehlikesi analizlerinde kullanılmaktadır.
Ayrıca, proje kapsamında elde edilen bulgular ulusal ve uluslararası bilimsel platformlarda tartışmaya
açılarak bilim camiası ile paylaşılmaktadır. Bu kapsamda, 2012–2024 yılları arasında toplam 225 adet diri
fay üzerinde paleosismolojik çalışmalar tamamlanmıştır.
Projenin temel hedefi, Türkiye Diri Fay Haritası’ndaki fayların paleosismolojik özelliklerini ortaya koyarak
ulusal bir veri tabanı oluşturmak ve ülke genelinde deprem tehlikesinin daha doğru değerlendirilmesine
katkı sağlamaktır.
Türkiye Paleoseismology Research Project: Investigations on the Determination of Historical
Earthquakes
Pre-disaster investigations are crucial for mitigating earthquake-induced damage. In this regard, the
comprehensive characterization of active fault systems that generate earthquakes and the establishment of
a well-organized geoscientific database form the foundation of pre-disaster studies. Parameters such as fault
length, characteristics, segmentation, geometric configuration, earthquake recurrence interval, short-term
slip rate, rupture depth and width, and maximum displacement that can occur in a single event constitute
the essential components of this database.
Detailed mapping of active faults to reveal their geometric features facilitates the compilation and analysis
of these data. In this content, the Active Fault Map of Türkiye published by the General Directorate of
Mineral Research and Exploration (MTA) in 2013 has significantly contributed to the estimation of
potential earthquake locations and magnitudes. However, predictions concerning the timing and recurrence
frequency of earthquakes remain challenging within limited time frames based on the current state of
knowledge. More reliable approaches to this issue rely on data obtained through a sufficient number of
paleoseismological trenching studies.
In line with the National Earthquake Strategy and Action Plan (UDSEP-2023) and the subsequently
implemented Türkiye Disaster Risk Reduction Plan (TARAP), the Türkiye Paleoseismology Research
Project (TÜRKPAP) was initiated in 2012 under the coordination of MTA Department of Geological
Research. The main objective of the project is to determine the paleoseismological characteristics of 485
active faults identified on the Active Fault Map of Türkiye and to compile the results into a national
database and utilize these data in quantitative earthquake hazard assessments.
Reports prepared for each fault or fault system onr which paleoseismological studies are completed are
systematically incorporated into the national database, and these data are used in earthquake hazard
assessment. Furthermore, the outcomes of the project have been shared with the scientific community and
presented on national and international scientific platforms. In this context, paleoseismological
investigations have been completed on 225 active faults between 2012 and 2024. The primary objective of
the project is to establish a national database by revealing the paleoseismological characteristics of the
faults shown on the Active Fault Map of Turkey and to contribute to a more precise assessment of
earthquake hazard throughout the country.