Enflasyon Düzeltme İşlemlerinin İşletme Performansına Etkisi BİST’te Bir Uygulama


kocak h., KISAKÜREK M., BABACAN A.

Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, cilt.58, sa.2, ss.1525-1546, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Dünya genelinde yaşanan Covid-19 pandemisi üretim ve tedarik zincirlerinde aksaklıklara neden olmuştur. Bu süreç Türkiye ekonomisini de olumsuz etkilemiş enflasyonda çift haneli oranlar görülmeye başlamıştır. Enflasyonun ekonomiler üzerinde birçok olumsuz etkisi olmakla birlikte finansal tabloların en temel işlevlerinden olan doğru bilgi aktarımını da olumsuz etkilemiştir. Türkiye’de yaşanan enflasyonun finansal tablolar üzerindeki bu olumsuz etkilerini gidermek amacıyla enflasyon düzeltmeleri ve enflasyon muhasebesi yeniden gündeme gelmiştir. Çalışmada enflasyonun, işletmelerin performansını etkileyip etkilemediği araştırılmıştır. Bu doğrultuda BİST’te işlem gören tekstil işletmelerinin 2021 yılına ait temel finansal tabloları kullanılmıştır. Finansal tablolar Genel Fiyat-Cari Değer (İkame) Maliyet Yöntemi ile enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuştur. Bilanço ve gelir tablosunda yer alan ana hesap kalemleri parasal ve parasal olmayan değerler olarak sınıflandırılmıştır. Parasal olmayan değerler ayrı ayrı Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayınlanan Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi (Yi-ÜFE) verisine göre bulunan enflasyon düzeltme katsayısı ile çarpılarak yeni değerleri hesaplanmıştır. Bu işletmelerin mali oranları enflasyon düzeltmesi öncesi ve sonrası ayrı ayrı hesaplanmıştır. Kullanılan mali oranlarda düzeltme öncesine göre pozitif yönlü artış olduğu tespit edilmiştir. Bu oranlarla işletmelerin Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemlerinden TOPSIS ile performans sıralaması yapılmıştır. Sonuç olarak enflasyon düzeltme işlemlerinin performans sıralamasını değiştirdiği gözlemlenmiştir.